.jpg)
۸ دی ماه زادروز فروغ فرخزاد است فروغ زنی اجتماعی است، زنی که میبیند و متأثر میشود و تاثرش را در اشعارش منعکس میکند. او که عادت ستیزی وجه ذاتی و جهان‌بینی شعرش است در شعر عصیان از دفتر اسیر دیدگاه‌های منفی درباره زنان را به زنجیری محکم تعبیر میکند که مانع پیشرفت آنها میشود. فروغ به این نگرش‌ها اعتراض میکند.
فروغ الزمان فرخزاد در ظهر ۸ دی ماه ۱۳۱۳ در خیابان معزالسلطنه کوچة خادم آزاد در محلة امیریه تهران از سرهنگ محمد فرحزاد اهل تفرش و توران وزیری کاشانی تبار به دنیا آمد. خانواده‌ای که شغل نظامی پدر رنگی از خشونت و حاکمیت مطلق به آن بخشیده بود و افراد خانواده با وجود امکان مالی وضع سختی را تحمل می‌کردند.
او فرزند چهارم یک خانواده نه نفری بود. چهار برادر به نام‌های امیر مسعود، مهرداد و فریدون و دو خواهر به نام‌های پوران و گلو ریا.
شش ساله بود که پا به دبستان گذاشت و پس از اتمام دبستان برای گذراندن دوره متوسطه به دبیرستان «خسرو خاور» رفت؛ اما فرصت ادامه تحصیل را نیافت، زیرا در همان سالهای اول دبیرستان ازدواج کرد؛ اما پس از چندی مجدداً به فکر درس و مدرسه افتاد و، چون به دلیل ازدواج نمی‌توانست به دبیرستان بازگردد به ناچار به هنرستان بانوان رفت و در آنجا به آموختن خیاطی و رموز خانه‌داری پرداخت.
فروغ در دوران تحصیل برای ادبیات اهمیت و ارزش خاصی قائل بود با این حال از درس انشا بدش می‌آمد. در نظر فروغ کلاسهای انشا بدترین ساعات درس و مدرسه بود. او می‌گفت: «از کلاسهای انشا بیزار و متنفرم.» یکی از همکلاس‌های فروغ در این مورد میگوید: «برای اینکه فروغ خیلی خوب انشا مینوشت و معلم انشا همیشه او را ملامت می‌کرد و با نگاهی خشمآلود در برابر سایر همکلاسی‌ها بر سر او فریاد می‌زد و می‌گفت: فروغ! تو این انشا‌ها را از روی کتاب‌ها میدزدی! و این قضاوت همواره قلب فروغ را سرشار از غم و درد می‌کرد و موجب می‌شد تا فروغ از کلاسهای انشا گریزان باشد. "
فروغ به نقاشی هم علاقه فراوان داشت و در دوران تحصیل در دبیرستان و هنرستان همیشه از درس نقاشی نمره خوب می‌گرفت. به دلیل همین اشتیاق و علاقه بود که بعدها وقتی فرصت پیدا کرد، مدتی را صرف یادگرفتن نقاشی کرد و چند ماه نیز نزد پنگر- نقاش معروف-به آموختن فنون نقاشی پرداخت.
ازدواج فروغ
کامیار در بریتانیا در رشته نقاشی تحصیل کرده بود و شعر نیز می‌سرود و دو کتاب شعر از او چاپ شده است. او نقاشی و مجسمه‌سازی می‌کرد و ساز هم می‌زد. کامیار نامه‌های عاشقانة فروغ به پدرش را، به همراه عمران صلاحی در کتابی به نام «اولین تپش‌های عاشقانة قلبم» منتشر کرده است.
آغاز شاعری فروغ
دومین مجموعه‌اش دیوار را در بیست و دو سالگی چاپ کرد (۱۳۳۵)؛ یک سال پس از جدایی از پرویز. در این دفتر نگاه فروغ به هستی و زندگی تغییریافته و کامل‌تر شده است. این دفتر به دلیل پارهای سنت‌شکنی‌ها مورد نقد قرار گرفت.
بیست و سه سال بیشتر نداشت (۱۳۳۶) که به رغم آن ملامت‌ها سومین مجموعه شعرش عصیان از چاپ درآمد. در این مجموعه با رویکردی فلسفی به زندگی و آفرینش نگاه کرده است.
آشنایی فروغ با ابراهیم گلستان
او در اندک زمانی توانست توجه خاص ابراهیم گلستان را به خود معطوف سازد. دیری نگذشت که گلستان خانه‌ای برای او در منطقه دروس و در ملک اختصاصی خویش ساخت؛ و سپس او را از حوزه کارهای دفتری، به عرصه کارهای فنی کشانید.
آشنایی با ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز سرشناس ایرانی و همکاری با او، موجب تغییر دیدگاه‌های اجتماعی و درنتیجه تحول فکری و ادبی در فروغ شد. نامه‌های منتشر شده فروغ برای ابراهیم گلستان نشانگر وجود رابطه عاشقانه بین این دو است. ابراهیم گلستان در مصاحبه‌ای با سعید کمالی دهقان از روزنامه گاردین در بهمن سال ۱۳۹۵ - پنجاه سال پس از درگذشت فروغ - گفت که رابطه او با فروغ دو طرفه بوده است. او درباره اینکه آیا فروغ تبدیل شده بود به یک عضو خانواده، گفت: «خانواده» چیست؟ اصلا خانواده معنی ندارد. یک عضو شخصیت من.
فروغ فعالیت جدی و مداوم خود در عرصه سینما را از سال ۱۳۴۰ آغاز کرد؛ در همان سال بود که فیلم خواستگاری را ابراهیم گلستان کارگردانی و فروغ نقش عروس را در آن بازی کرد.
فروغ در بهار سال ۱۳۴۱ به شهرستان تبریز سفر کرد تا پیرامون تهیه یک فیلم مربوط به جذام و جذامی‌ها مطالعه کند و در همان سال در فیلم «دریا» ساخته ابراهیم گلستان بازی کرد، و فیلم مستندی برای مؤسسه کیهان-درباره اینکه یک روزنامه چگونه تهیه میشود ساخت».
او در پاییز سال ۱۳۴۱ باز هم به تبریز رفت و طی ۱۲ روز فیلم «خانه سیاه است» را ساخت. فیلم خانه سیاه است درباره جذامی‌هاست و شبیه کردن وضعیت آن زمان کشور به جذام‌خانه منظور او بود این یعنی فروغ می‌خواست بگوید مردم ایران حال ناخوشی دارند.
.jpg)
حسین منصوری بعد از مرگ فروغ نزد مادر بزرگ فروغ و در نهایت به آلمان فرستاده شد.
.jpg)
چهارمین مجموعه شعر فروغ، تولدی دیگر، در زمستان سال ۴۲ منتشر شد و به راستی حیاتی دوباره را در مسیر شاعری او نشان داد. آخرین دفتر شعر او، ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، هفت سال پس از خاموشی شاعر توسط انتشارات مروارید در سال ۱۳۵۲ منتشر شد.
.jpg)
از جریان‌های سیاسی و اجتماعی این دوره، یکی حضور همه‌جانبه آمریکا و دیگری فشار و اختناق برای اعمال نوعی حاکمیت سیاسی مطلق از طریق گسترش سازمان امنیت و اطلاعات کشور است. نفت نیز به عنوان وسیله‌ای اقتصادی و سیاسی، دخالت همه‌جانبه آمریکا را در بیشتر شئون اجتماعی و سیاسی به دنبال داشت.
وضعیت زندگی و محیط فروغ و جهان‌بینی او باعث سرودن آثاری شده است که در تاریخ ادبیات ایران بی‌سابقه است. وجه تمایز شعر فروغ با شعر دیگر شاعران زن معاصر او در این است که خود را در مظان اتهام و رودرروی باور‌های عامه مردم قرار داده است.
.jpg)
... آیا زمان آن نرسیده ست
که این دریچه باز شود باز باز باز
و مرد بر جنازه مرده خویش
زاری‌کنان نماز گزارد؟
نکته مهم در عاشقانه‌های فروغ این است که در اشعار وی، معشوق دیگر آن معشوق خیالی و موهوم کلاسیک نیست و روابط عاشق و معشوق نیز خیلی عادی و مربوط به زندگی روزمره است. برای مثال او در شعر «فتح باغ» از رابطه حقیقی خودش با ابراهیم گلستان به طور خیلی خصوصی و فردی و، چون فصلی از شرح‌حال خود حرف می‌زند و دفتر تولدی دیگر را به او تقدیم میکند.
نکته مهم دیگر در شعر مزبور این است که شاعر از جرئت زن جوانی سخن میگوید که از اوامر تحمیلی‌ای که در تمام سطوح زندگی بیرونی و درونی باید کورکورانه اطاعت شود سرپیچی میکند. برای فروغ «پیوند سست دو نام» یا همان «هم آغوشی در اوراق کهنه یک دفتر»، اطاعت از قوانین کهنه است که او آنها را تضمینی برای عشق نمی‌داند. به نظر او قانون عشق همان سرشار شدن و غرق شدن در عشق است.
فروغ زنی اجتماعی است، زنی که میبیند و متأثر میشود و تاثرش را در اشعارش منعکس میکند. او که عادت ستیزی وجه ذاتی و جهان‌بینی شعرش است در شعر عصیان از دفتر اسیر دیدگاه‌های منفی درباره زنان را به زنجیری محکم تعبیر میکند که مانع پیشرفت آنها میشود. فروغ به این نگرش‌ها اعتراض میکند. خاموشی و سکوت نهایت بردگی است و زنان جامعه سالهای مدیدی با چنین سکوتی همراه بوده‌اند.
بیش از این‌ها می‌توان خاموش ماند
می‌توان ساعات طولانی
با نگاهی، چون نگاه مردگان، ثابت
خیره شد در دود یک سیگار
خیره شد در شکل یک فنجان...
می‌توان بر جای باقی ماند
در کنار پرده، اما کور، اما کر...
فروغ از تبعیض میان زن و مرد ناراحت است و سعی میکند با این تفاوت نگاه مبارزه کند:
... آن داغ ننگ خورده که می‌خندید
بر طعنه‌های بیهده، من بودم
گفتم که بانگ هستی خود باشم.
اما دریغ و درد که زن بودم
مرگ فروغ
.jpg)
روز چهارشنبه ۲۶ بهمن جسد او را در امامزاده اسماعیل قلهک شستند و با حضور خانواده، دوستان و علاقه‌مندانش در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپردند.
.jpg)
منابع
براهنی، (رضا (۱۳۷۱) طلا در مس (در شعر و شاعری). ۲ ج. تهران: کتاب زمان.
روزبه، محمد رضا (۱۳۸۱) ادبیات معاصر ایران (شعر). تهران: روزگار.
شفیعی کدکنی، (محمدرضا (۱۳۸۳) ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت). تهران: سخن.
شمیسا، سیروس (۱۳۷۶) نگاهی به فروغ فرخزاد. تهران: مروارید.
عابدی، کامیار (۱۳۷۷) زندگی و شعر فروغ فرخزاد (تنهاتر از یک برگ). تهران: جامی.
فرخزاد، پوران (۱۳۸۱) کسی که مثل هیچ کس نیست (درباره فروغ فرخزاد). تهران: کاروان.
------- (۱۳۷۹) مجموعه اشعار. با مقدمه بهروز جلالی. چاپ هفتم. تهران: مروارید
مشرف آزاد، محمود (۱۳۷۶) پریشا دخت شعر آدمیزادان (زندگی و شعر فروغ فرخزاد). تهران: ثالث
یاحقی، محمد جعفر (۱۳۸۱) جویبار لحظه‌ها. چاپ چهارم. تهران: جامی.
یزدانی، زینب (۱۳۸۱) زن در شعر فارسی (دیروز- امروز). تهران: فردوس.....
خیابانی در تهران به مناسبت روز پزشک به نام پروفسور پروانه وثوق معروف به فرشته کودکان مبتلا به سرطان ایران نامگذاری شد.
به گزارش سلامت خبرگزاری تسنیم، یک خیابان در تهران به نام پروفسور پروانه وثوق بنیانگذار آنکولوژی اطفال در ایران نامگذاری شد، این مراسم در تاریخ 2 شهریور ماه 1394 با حضور سید محمد هادی ایازی قائم مقام وزیر بهداشت در امور مشارکت‌های اجتماعی سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌های حوزه سلامت، شهرام گیل آبادی مشاور شهردار تهران و رئیس مرکزارتباطات راهبردی و امور بین‌الملل شهرداری تهران، محمد مهدی گل‌مکانی دبیر هیأت مدیره نظام پزشکی تهران, مجتبی شاکری عضو شورای اسلامی شهر تهران و رئیس کمیسون نام گذاری معابر و اماکن عمومی شهر تهران، بهروز رضایی قائم مقام شهردار منطقه یک شهرداری تهران، سید صادق موسویان شهردار ناحیه 6 شهرداری منطقه یک، اعضای هیأت امنا و مدیره محک، جمعی از پزشکان و متخصصان و تعدادی از کودکان بهبود یافته از سرطان و در حال درمان محک برگزار شد.
قائم مقام وزیر بهداشت: حل مشکلات حوزه درمان با بهره مندی از ظرفیت‌های مردمی
ایازی قائم مقام وزیر بهداشت درامور مشارکت‌های اجتماعی سازمان‌های مردم نهاد ضمن گرامیداشت روز پزشک و یاد پروفسور پروانه وثوق، با اشاره به فعالیت‌های محک در حوزه سلامت گفت: «وزارت بهداشت تا قبل از تأسیس مؤسسه خیریه محک در خصوص دغدغه درمان کودکان مبتلا به سرطان مشکلات فراوان داشت اما امروز با وجود این مؤسسه این دغدغه از بین رفته است و محک متولی کودکان مبتلا به سرطان در سراسر ایران و حتی منطقه شده و ارزشمندترین نکته در این رابطه این است که این سازمان به همت خود مردم بنا شده است.»
وی افزود: «اگر بخواهیم مشکلات مربوط به حوزه درمان را حل کنیم بهتر است از ظرفیت‌های مردمی استفاده کنیم. نام مؤسسه خیریه محک در حوزه سلامت و سازمان‌های مردم نهاد و حمایت از کودکان مبتلا به سرطان می‌درخشد و موجب مباهات حوزه خیریه است. امیدواریم روزی را شاهد باشیم که هیچ بیماری دغدغه هزینه‌های درمان را نداشته باشد.»
عضو شورای اسلامی شهر تهران: از یاد و نام بزرگ مردان و بزرگ زنان ایران هویتی برای نسل‌های آینده بسازیم
مجتبی شاکری عضو شورای اسلامی شهر تهران و رئیس کمیسون نام گذاری معابر و اماکن عمومی تهران ضمن گرامیداشت یاد و خاطره استاد فرزانه پروانه وثوق گفت: «می‌بایست از بزرگ مردان و بزرگ زنانی که در بستر خاک ایران زمین پرورش یافتند و بالندگی ایجاد کردند، قدردانی کرد و از یاد و نام آنها هویتی برای نسل‌های آینده ساخت تا آنها بتوانند خودشان را بیابند و آینده‌ای زیبا برای کشور بسازند. وظیفه ما است که شهر را با تمام ظرفیت‌ها و هویت‌هایش نشان دهیم و افرادی که با خدمات خود موجب استواری این کشور شده‌اند را به همگان بشناسانیم. خدمات محک نمونه و الگویی برای تکثیر خدماتی این چنین است.»
رضایی قائم مقام شهردار منطقه یک تهران نیز گفت: «پزشکان بزرگی چون پروانه وثوق با ایجاد یک رابطه معنوی با بیمار خود تلاش می‌کنند که بیماران در طول درمان شاداب باشند و فقط به درمان فکر کنند. باعث مباهات است که نام این عزیزان را بر خیابان‌های شهرمان ببینیم. امیدواریم با افزایش همکاری شهرداری با خیریه‌ها وسازمان‌های مردم نهاد ظرفیت‌های اجتماعی بیشتری فعال شود.»
دیر عامل محک: دانش، عمل نیک و اخلاق پزشکی میراث پروفسور وثوق
آراسب احمدیان مدیر عامل موسسه خیریه محک، ضمن خیر مقدم و تبریک روز پزشک گفت: «محک تا امروز دو کنفرانس آنکولوژی سرطان اطفال رادر سالهای 1385 و 1393 برگزار کرده است. در نخستین کنفرانس به احترام پروفسور پروانه وثوق متخصصانی در سطح بین‌المللی که از همکاران ایشان بودند به محک آمدند. سال گذشته در دومین کنفرانس که به نام وی برگزار شد جای خالی این استاد فرزانه در بین همکاران و شاگردانشان خالی بود. تصمیم داریم هر دو سال یک بار این کنفرانس بین‌المللی را برگزار کنیم. بی شک سال آینده وقتی متخصصان و صاحب نظران از سراسر دنیا به محک می‌آیند با عبور از این خیابان و دیدن نام آن نتیجه‌ای به جز عقلانیت و احترام به علم و مقام دانشمند در تصمیمات گردانندگان شهر تهران نخواهند دید و محک قدردان این پیشنهاد و تصمیم خردمندانه و زیبا است.»
احمدیان گفت: «پروفسور پروانه وثوق میراثی از دانش، عمل نیک و اخلاق پزشکی را بر جای گذاشت. اینک که شاگردانش عهده‌دار درمان کودکان مبتلا به سرطان هستند در چهارچوب اخلاقی که ایشان الگو و آموزنده آن بودند، به وظایفشان عمل می‌کنند. این سازمان هم با توجه به بیانیه خود در چهارچوب همین میراث ارزشمند و ارزش‌هایی چون پاسخگویی، شفافیت، زیبایی شناسی و قدرشناسی عمل میکند. امیدواریم تدوام اقدامات ارزشمند ایشان زمینه ساز لبخند بر روی لبان کودکان و خانواده‌های آنها باشد که شادمانه این مرکز را ترک کنند.»
مردآویژ آل بویه، عضو هیأت امنای محک، ضمن گرامیداشت روز پزشک خلاصه‌ای از تاریخچه و نحوه تأسیس بیمارستان فوق تخصصی محک را بیان کرد و گفت: «حضور پروانه وثوق در سالهای ابتدایی تأسیس بیمارستان محک سبب همراهی همکاران و شاگردان ایشان با محک شد و اینک این بیمارستان بالاترین خدمات تخصصی در زمینه درمان کودکان مبتلا به سرطان مطابق با استانداردهای روز دنیا را به کودکان مبتلا به سرطان ارائه میدهد.
عظیم مهرور رئیس بیمارستان فوق تخصصی محک، ضمن گرامیداشت خاطره زنده یاد پروفسور پروانه وثوق و تبریک روز پزشک، گفت: «خدا را شکر می‌کنیم که از محضر چنین استادی بهره مند شدیم و علاوه بر درس طب از او درس زندگی و انسانیت آموختیم. همه پزشکان محک به خود می‌بالند که به واسطه فعالیت در بیمارستان محک که از دل مؤسسه خیریه محک بنا شده هیچ رابطه مالی با بیمارانشان ندارند و فقط به سلامت آنها فکر می‌کنند.»
مهرور ابراز امیدواری کرد که با همکاری وزارت بهداشت، کادر درمانی متخصص بتواند به طور مستمر و مؤثر در بیمارستان محک حضور داشته باشد و بالاترین سطح کیفی خدمات را به کودکان مبتلا به سرطان ارائه کند.
این مراسم با هدف گرامیداشت پروفسور پروانه وثوق، بنیانگذار طب آنکولوژی اطفال در ایران و رئیس فقید هیأت امنای محک همزمان با روز پزشک برگزار شد و در آن خیابان جنت واقع در دارآباد به خیابان پروفسور وثوق تغییر نام داد.
این اقدام پیرو پیشنهاد شهرداری تهران و موافقت شورای اسلامی شهر تهران، مبنی بر تغییر نام خیابان جنت حد فاصل بلوار مژدی و بلوار محک در مجاورت بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان "محک" به نام پروفسور پروانه وثوق، بنیانگذار آنکولوژی اطفال در ایران صورت گرفت.
پروانه وثوق که بود؟
دکتر پروانه وثوق، متولد اسفندماه 1314 در تفرش بود. وی دکترای عمومی خود را در سال 1342 از دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران دریافت کرد و دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی اطفال را در دانشگاه‌های کمبریج، ماساچوست و ایلینوی گذراند و دوره تکمیلی فوق تخصصی خون و سرطان کودکان را در دانشگاه واشنگتن سپری کرد. پروفسور وثوق طبابت در ایران را از سال 1350 آغاز کرد. وی بنیانگذار رشته فوق تخصصی خوو سرطان کودکان بود و بخش هماتولوژی و آنکولوژی اطفال را در بیمارستان علی اصغر راه‌اندازی کرد. وی همچنین با حضور داوطلبانه و هدایت علمی، سبب شد تا بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک در سال 1386 شروع به فعالیت کند.
پروفسور پروانه وثوق از ابتدای فعالیت بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک به صورت داوطلبانه (بدون دریافت حقوق) لحظات عمر و دانش ارزشمند خود را تا آخرین روز حیات وقف کودکان مبتلا به سرطان کرد و صبح روز یکشنبه 29 اردیبهشت‌ماه 1392 درگذشت.
از این استاد فرزانه بیش از 100 عنوان مقاله و کتاب در زمینه بیماری‌های خون و سرطان کودکان به جای مانده است. او با علم و دانش خود هزاران کودک مبتلا به سرطان را در مسیر درمان و بهبودی همراهی کرد.
با حضور شما کودکان مبتلا به سرطان هرگز تنها نمی‌مانند
بعضی انسان‌ها حتی بعد از رفتنشان هم اثر ماندگاری از خود به جای می‌گذارند که یادشان هیچ وقت فراموش نمی‌شود و مسیری که در زندگی پیش گرفته بودند برای همیشه جاودان باقی می‌ماند...
پروفسور پروانه وثوق نیز با دانش، وارستگی و مهر بی دریغش، مسیری جاودان را برای همه ما به جای گذاشت. محک باور دارد که با حضور تک تک یاورانش، مسیر پروانه وثوق و همراهانش همواره پیموده خواهد شد و کودکان مبتلا به سرطان در مسیر درمان تنها نخواهند ماند. به امید آنکه با تکیه بر تخصص،دانش و مهر پزشکان و مشارکت و بزرگ اندیشی نیکوکاران در مسیر ارائه بهترین خدمات درمانی و حمایتی همه جانبه به کودکان مبتلا به سرطان در مؤسسه‌ای شفاف و پاسخگوی گام برداریم.
عبدالله دوامی ردیف دان و آوازه خوان بنام موسیقی سنتی ایران را می توان بنیانگذار آواز مدرن موسیقی ایرانی برشمرد که در طول عمر خود تلاش های زیادی برای به ثمر رسیدن این گونه موسیقی کرد.
به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا ،عبدالله دوامی سال 1270 در یکی از روستاهای اطراف شهر تفرش در خانواده ای که از راه دامداری و کشاورزی امرار معاش می کردند، دیده به جهان گشود ، پدر وی میرزا آقا تعزیه خوانی می کرد و به بخشی از داشته های موسیقی سنتی ایران آشنا بود.
وی پس از گذراندن دوره تحصیلات ابتدایی در روستای محل زندگی خود ، به همراه خانواده به تهران آمد و در مدرسه تربیت مشغول به تحصیل شد، وی با 'رکن الدین خان مختاری' همکلاس بود و همین امر بعدها سبب آشنایش با اساتید موسیقی و راهیابی این هنرمند به عرصه حرفه ای موسیقی شد.
دوامی موسیقی را نزد استادان بزرگی چون علی خان نایب السلطنه، میرزا عبدالله، میرزا حسینقلی، درویش خان، حسین خان اسماعیل زاده و ملک الذاکرین آموخت.
دوامی در راه یادگیری هر چه بهتر تصنیف های قدیمی موسیقی سنتی ایران نزد 'سماع حضور' که بهترین شاگرد 'آقا محمد صادق خان' (ملقب به سرورالملک) در زمینه سنتور، تنبک (ضرب) و آواز بود رفت و بسیاری از این تصانیف را جمع آوری و فهرست بندی کرد.
در این زمان مدرسه ای شبانه برای موسیقی به ریاست 'رکن الدین خان مختاری' تاسیس می شود و از 'عبدالله دوامی'، 'ابوالحسن صبا' و'علی اکبر خان شهنازی' (پسر میرزا حسینقلی) دعوت به عمل می آید تا در سه مرحله ابتدایی ، متوسطه و عالی تدریس کنند.
در زمان انقلاب مشروطه عبدالله دوامی به همراه شماری از هنرمندان بنام موسیقی سنتی ایران همچون درویش خان به منظور ضبط صفحات موسیقی به خارج از کشور سفر کردند که حاصل آن چند مجموعه از تصانیف و رنگ های موسیقی ایرانی بود.
ضبط موسیقی بر روی صفحات گرامافون دوره تازه در دنیای موسیقی بود ، این تجربه تازه برای هنرمندان ایرانی اتفاق با ارزشی محسوب می شد که موسیقی را برای نسل های آینده نیز به صورت دست نخورده باقی بگذارد.
آوازه این استاد در اجرای سطح بالای تصنیف های قدیمی و ادای گوشه های ردیف دستگاه های موسیقی ایرانی بود به طوریکه استاد روح الله خالقی در باره وی می گوید : عبدالله دوامی استاد برگزیده نواهای ضربی و تصنیف ها بود که تسلط کاملی در اجرای آثاری از این دست داشت.
دوامی توانست با یادگیری و نگهداری از آثار ارزنده موسیقی اواخر دوره قاجار و انتقال آن به نسل های بعدی نقش بسزایی در زنده نگاه داشتن این نواها و نغمه ها داشته باشد .
از طرف دیگر وی را می توان بنیانگذار آواز مدرن موسیقی سنتی برشمرد چرا که وی سعی کرد در کنار توجه به ریشه های ردیفی در آواز دستاوردهای موسیقی زمانه را مورد توجه قرار دهد .
استاد دوامی شاگردان بسیاری را در شیوه های اجرایی با تمرکز بر موسیقی ردیف دستگاهی تربیت کرد که می توان به اساتید به نامی همچون ابوالحسن صبا، فرامرز پایور، محمود کریمی، نصرالله ناصح پور، محمدرضا لطفی، ناصر فرهنگ فر،حسین علیزاده، پرویز مشکاتیان، داریوش طلایی، مجید کیانی، محمد حیدری ،نورعلی خان برومند و شهرام ناظری اشاره کرد.
از آثار به جای مانده از وی می توان به کارهای این استاد در خصوص آموزش موسیقی اشاره کرد اما شاخص ترین اثر به جای مانده از این استاد نت ردیف آوازی و تصنیف های قدیمی است که به کوشش فرامرز پایور چاپ شده است.
صفحات گرامافون به همراه درویش خان ، سید حسن طاهرزاده ، ابوالحسن اقبال آذر و باقر خان رامشگر و پنجاه تصنیف عارف از جمله دیگر آثار این استاد محسوب می شود.
امروزه بسیاری از فعالان و هنرمندان عرصه موسیقی از ردیف استاد عبدالله دوامی بهره می برند که حکایت از ارزش بالای این اثر بعد گذشت سال ها دارد.
این استاد برجسته موسیقی در 24 دی سال 1359 در سن 90 سالکی درگذشت.
مراسم بزرگداشت زنده‌یاد استاد محمود حسابی، پدر دانش فیزیک نوین در ایران و پایه‌گذار نخستین دانشگاه کشور در بیست و دومین سالگرد درگذشت استاد، صبح پنج شنبه 20 شهریورماه در محل منزل استاد در تجریش برگزار میشود.
به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، مراسم سالگرد درگذشت استاد امسال با یک هفته تاخیر برگزار میشود و بنیاد پروفسور حسابی به دلیل آنچه «ضرورت انجام عملیات بازسازی مقبره استاد و عدم اختصاص کمترین امکانات از سوی استانداری، ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرمانداری و شهرداری تفرش برای ایجاد فضایی آبرومند در محل این یادمان» عنوان شده اعلام کرده که از برپایی مراسم بزرگداشت مرحوم دکتر حسابی در کنار آرامگاه وی در زادگاهش بازمانده است.
منزل زیبای استاد واقع در تجریش، چهارراه حسابی، پنج شنبه هفته آینده از ساعت 8 تا نیمروز پذیرای عموم علاقمندان و دوستداران دکتر حسابی است.
زنده‌یاد دکتر حسابی بی‌شک یکی از موثرترین خدمتگزاران علم و فرهنگ ایران در عصر حاضر و از پیشگامان رواج دانش جدید و ایجاد نهادهای علمی نوین در کشور به شمار می‌رود که خالصانه کمر به آبادانی ایران بست و در شرایطی که می‌توانست به بالاترین سطوح علمی جهان در رشته فیزیک نایل شود با شوق خدمت به کشور موقعیت مناسب علمی خود در بزرگترین دانشگاه‌های جهان رها کرد و به ایران بازگشت و با پایه‌گذاری و مشارکت در ایجاد بزرگترین نهادهای علمی، آموزشی و اجرایی کشور نقشی بی‌بدیل و تاریخی در مسیر توسعه علمی ایران ایفا کرد.
مرحوم دکتر حسابی که در اوایل اسفندماه 1281 هجری شمسی در خانواده‌ای «تفرشی» به دنیا آمد به دلیل شرایط خاص خانوادگی این امکان یافت که به رغم مشکلات و تنگناهای مالی خانواده تحصیلات خود را در مدارس و دانشگاه‌های امروزی لبنان و فرانسه پشت سر بگذارد و در نخستین سالهای جوانی به دریافت مدارج مختلف علمی از جمله دانشنامه دکتری فیزیک با درجه عالی از دانشگاه «سوربن» فرانسه نایل شود.
حسابی چند سال بعد برای تکمیل نظریه‌ای که در زمینه فیزیک ذرات داشت به آمریکا رفت و مدتی در دانشگاه‌های پرینستون و شیکاگو به فعالیت‌های پژوهشی در این زمینه پرداخت.
دکتر حسابی علی رغم علاقه شدیدی که به فیزیک و فعالیت‌های تحقیقاتی داشت و با وجود موقعیت مناسبی که برای کار و تحقیق در بهترین و مجهزترین دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های روز دنیا داشت، به ایران بازگشت آن هم در شرایطی که در محیط استبدادزده و عقب‌مانده آن روز هیچ جایگاه درخوری برای اشتغال یک دانش‌آموخته عالی فیزیک وجود نداشت.
حسابی با این حال این بخت را پیدا کرد که با همراهی جمعی از رجال فرهیخته آن روزگار، زمامداران بی‌سواد اما شیفته مظاهر تمدن غرب را به ایجاد دانشگاه در کشور متقاعد کند و به این ترتیب در سال 1313 دانشگاه تهران به عنوان نخستین مرکز آموزش عالی امروزی در کشور آغاز به کار کرد.
دکتر حسابی حدود نیم قرن یعنی تا آخرین سالهای حیات خود ارتباط علمی خود را با دانشگاه تهران به عنوان استاد حفظ کرد که ثمره آن تربیت چندین نسل از اساتید و دانش‌آموختگان علوم و مهندسی در کشور است.
وی در کنار تدریس و فعالیت‌های آموزشی نقشی استثنایی در پایه‌گذاری بسیاری از فعالیت‌ها و مراکز علمی و اجرایی کشور ایفا کرد.
از جمله دستاوردها و خدمات علمی و فرهنگی استاد مواردی همچون انجام اولین نقشه‌برداری علمی، فنی و مهندسی کشور (تهیه نقشه نوین راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس - بندر لنگه به بوشهر) (سال 1306)، تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آن (سال 1307)، تأسیس دارالمعلمین عالی و تدریس در آن ( 1307)، ساخت نخستین رادیو در کشور (1307)، تاسیس دانشسرای عالی و تدریس در آن ( 1308)، ایجاد نخستین ایستگاه هواشناسی در ایران (1310)، نصب و راه‌اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران (1310)، تعیین ساعت ایران (1311)، تأسیس اولین بیمارستان خصوصی در ایران به نام « بیمارستان گوهرشاد» (به یاد مادر گرامیشان) (1312)، مأموریت وزارت راه برای ساخت راه تهران به شمشک جهت معادن ذغال سنگ (1312)، پیشنهاد و تدوین قانون تأسیس دانشگاه تهران و تأسیس دانشکده فنی (1313) و ریاست آن دانشکده تا سال 1315 و تدریس در آن، تأسیس دانشکده علوم و ریاست آن دانشکده از 1321 تا 1327 و از 1330 تا 1336 و تدریس در گروه فیزیک آن دانشکده تا واپسین روزهای عمر، تأسیس مرکز عدسی‌سازی - دیدگانی - اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران، مأموریت خلع ید از شرکت نفت انگلیس در دولت دکتر مصدق، ریاست اولین هیأت مدیره و مدیریت عامل شرکت ملی نفت ایران، تصدی وزارت فرهنگ در کابینه مرحوم دکتر مصدق، پایه‌گذاری مدارس عشایری و تأسیس نخستین مدرسه عشایری ایران (1330)، مخالفت با طرح قرارداد ننگین کنسرسیوم و کاپیتولاسیون در مجلس، مخالفت با عضویت دولت ایران در قرارداد سنتو (باکت بغداد) در مجلس، پایه‌گذاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (1330) ، پایه‌گذاری مرکز تحقیقات و رآکتور اتمی دانشگاه تهران، تأسیس سازمان انرژی اتمی و عضو هیأت دایمی کمیته‌ی بین‌المللی هسته‌یی ( 1330 - 1349) ، تدوین قانون استاندارد و تأسیس مؤسسه استاندارد ایران ( 1333)، تأسیس نخستین رصدخانه نوین در ایران، تأسیس اولین مرکز مدرن تعقیب ماهواره‌ها در شیراز ( 1335)، پایه‌گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان (1338) ، تشکیل و ریاست کمیته پژوهشی فضای ایران و عضویت دایمی کمیته بین‌المللی فضا (1360)، تأسیس انجمن موسیقی ایران، تاسیس و عضویت پیوسته فرهنگستان زبان ایران از ( 1349) تا واپسین روزهای فعالیت آن دانشمند فقید ذکر شده است.
استاد حسابی بی‌شک یکی از بزرگترین چهره‌های علمی معاصر کشور است که توانست در مقطعی تاریخی از توسعه کشور به مدد همت والا، نوجویی و عشق سرشار خود به پیشرفت و آبادانی میهن، نقشی بی‌بدیل در عرصه دانش و فرهنگ کشور ایفا کند که البته سعادت گام بر داشتن در این راه بزرگ را با چشم‌پوشی از بسیاری امتیازات و فرصت‌های درخشان پیشرفت علمی و مادی به دست آورد
اگرچه برخی تعابیر مبالغه آمیز و داستان بافی ها و خاطره سازی‌ها درباره جایگاه علمی دکتر حسابی در رشته فیزیک و مراودات او با دانشمندان بزرگ هم عصرش، غبارهایی از افراط و و تفریط را پیرامون او برانگیخته است اما اندک تاملی در سوابق و خدمات درخشان این دانشمند متعهد که همگان بر نقش تاریخی و سازنده او در پیشرفت علمی ایران اذعان دارند، چنان تصویری باشکوه و ستودنی از مرحوم دکتر حسابی ترسیم میکند که هیچ غباری نمی تواند آن را کم رنگ کند.
دکتر حسابی سرانجام پس از نود سال عمر پر بار و خدمت بی وقفه در راه توسعه و اعتلای ایران در 12 شهریورماه 1371 به دنبال عارضه قلبی بدرود حیات گفت.
مقبره استاد بنا به خواسته ایشان در زادگاه خانوادگی - شهر دانشگاهی تفرش - قرار دارد.
موطن اجدادی قصه‌سرای بزرگ ایران، طاد است، هرچند دست سرنوشت و مهاجرت پدر به گنجه، آن شهر را زادگاه او کرد.
به گزارش پایگاه خبری تفرش به نقل از خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی، دوری از وطن هیچگاه عشق به موطن آبا و اجدادی را از وجود نظامی نشُست، چنانکه گفته میشود وی در سروده‌هایش که در اقبالنامه آمده این علاقه را ابراز کرده است؛
روستای منحصر به فردی که چشم هر بیننده‌ای را به خود معطوف میکند، طاد است. تاریخ طاد به دوران پس از اسلام بازمی‌گردد و به شماره ثبت 2500 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و نیز بر اساس شواهد به دست آمده زادگاه اجداد نظامی گنجوی شاعر بزرگ ایران بوده است.
به گزارش ایسنا، حیدری نماینده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در تفرش گفت: براساس شواهد به دست آمده زادگاه اجداد حکیم نظامی گنجوی این روستا بوده، ولی پدر نظامی به خاطر شغلش به نراق و سپس گنجه مهاجرت کرد.
وی ادامه داد: از آخرین نواده‌های نظامی معصومه سادات نظامی ساکن این روستا بود که در سال 90 فوت کرده است.
حیدری افزود: خانه‌ی منصوب به حکیم نظامی در این روستا واقع شده و در حال حاضر چهار دنگ این خانه خریداری شده است و جهت خریداری دو دنگ باقی مانده با صاحب ملک که در خارج از کشور ساکن است در حال رایزنی هستیم و در صورت حاصل شدن توافق، این مکان به موزه‌ای جهت شناساندن هر چه بیشتر حکیم نظامی و نیز نمایش اشیای تاریخی تبدیل خواهد شد.
نماینده میراث فرهنگی تصریح کرد: وجود چند روستا از جمله روستای الوان با طبیعت و آب و هوای بی‌نظیر و نیز روستای دنی‌جرد که درخت چنار هزار ساله را در دل خود جای داده و در دو کیلومتری روستای طاد واقع شده قابلیت تبدیل شدن این منطقه را به یک مجموعه گردشگری فراهم کرده است.
به گزارش ایسنا، وجود خانه‌هایی با معماری سنتی و بافت قدیمی در کنار باغات سرسبز در کنار عطر و بوی نان محلی می‌تواند کمی از خستگی شهری را از روح و جان گردشگران پاک کند.
روستای طاد و همچنین روستاهای اطرافش به علت دارا بودن آب و هوای مناسب محصولات بی‌نظیری دارند و با گردو، بادام و انگور پذیرای مسافران هستند.
وجود چند روستای تاریخی خوش آب و هوا که هر کدام گوهری را در دل خود جای داده و نزدیکی این مکان‌ها به یکدیگر و نیز به مرکز شهرستان تفرش می‌تواند در گرمای سوزان تابستان و هوای آلوده‌ی شهرها خلوت دل‌چسب و بکری برای روح آدمی باشد.
آب و هوای خوب و برخورداری از منابع آبی و طبیعت سرشار پتانسیل‌هایی است که در نقاط مختلف شهرستان تفرش به چشم می‌خورد و با توجه به آثار تاریخی و سابقه‌ی کهن این منطقه پتانسیل گردشگری این شهرستان امتیازی است که نباید از دست برود.
نکيسافرزند حاجي مؤذن [حاج ملا رجبعلي] و متولد 1300 هجري [قمري] است. در ترخورانِ تفرش متولد شد و چون از طفوليت صدايي رَسا، مليح و مطبوع داشت،پدرش، استادش بود و رموزخوانندگي را به او ياد داد. از ديگراساتيدش مي توان ميرزا بابا را نام برد هنوز به سن بلوغ نرسيده بود که خوانندگي او مورد توجه قرار گرفت و ازشبيه خوانهاي تکيه دولت شد. و بعدها از شبيه‌خوان‌ها و خوانندگان معروف گرديد.
نکيسا در 5 آبانماه 1352 فوت کرده و در مصاحبه اي در 1349 يا 50 ضبط کرده اند و در آن هنگام نکيسا حدود 100 سال عمر داشته. با اينحال چنان سرزنده است که مصاحبه کننده به نکيسا ميگويد "کاش اين روحيه شما رو ما هم داشتيم!
مقبرة نکيسا دو سنگ دارد؛ يکي سنگ قديمي و ديگري سنگِ جديد - که حاتم عسگري، خواننده و شاگردِ نکيسا براي پاسداشت يادِ او بنا کرده. ملّا رجبعلي، پدر نکيسا مؤذّن و تعزيه خوان شهر بوده و صداي معرکه اي داشته و مردم هم به او اعتقاد عجيبي داشته اند. تا آنجا که مثلاً نباتي را که به دهن ميگذاشت براي تبرّک مي بُردند. او تحت تعليم ”ميرزا بابا” روش خوانندگي، دستگاه‌ها و گوشه‌هاي موسيقي ايراني را فرا گرفت و در كنسرتي با تار علي اكبر شهنازي شركت كرد. نكيساخواننده تعزيه وخواننده رديف موسيقي ايراني بود. نكيسا صفحه هايي با علي اكبر شهنازي (تار) و مرتضي ني داوود (تار) ضبط كرده است. حسينعلي نكيسا، علاوه بر مهارت در تعزيه‌خواني در آوازخواني به سبك نرم نيز مهارت داشته، تعدادي صفحه ازاو به يادگار مانده است. پدرش حاجي ملارجبعلي موذن نيز از خوانندگان وتعزيه‌خوان‌هاي مشهور عصر ناصري است.
نكيسا 112 سال عمر كرد و در اين عمرطولاني بيشتر گوشه‌هاي مهجور موسيقي ايراني را فرا گرفت و به شاگردانش تعليم داد.
اين هنرمند ارزنده ولي گمنام در سال 1355 ش در گذشت. استاد حاتم عسگري آوازه‌خواني به شيوه قدما را نزد او فرا گرفت. يكي از قطعات باقي مانده ازنكيسا آواز او در دستگاه شور با تار شادروان حاج علي اكبر خان شهنازي با شعري ازشاعر بزرگ ايران سعدي شيرازي است اين آواز " شور" با چنان مهارتي اجرا شده است كه يكي از شاهكارهاي آواز در موسيقي ايراني به شمار مي‌رود مرحوم نكيسا، كار دولتي قبول نكرد كشاورز بود ونياز مالي هم نداشت مردي متدين بود كه هيچ گاه بي وضو آواز نمي‌خواند او موسيقي راز و نياز معنوي و عاطفي با خالق يكتا مي‌دانست.
مرحوم نكيسا با مرحوم اميري فيروزكوهي خيلي صميمي بود و به منزل او زياد رفت و آمد داشت. ذكر مولود نبي(ص) كه با تار اميري فيروزكوهي و سه تار مرحوم حسن مشمون اجرا شده است،موجود است. عنوان “نكيسا” موسيقيدان ايران باستان براي حسينعلي مصفا، حاكي از جايگاه رفيع او در عالم موسيقي است.
پنجم اسفند، مصادف با سالگرد تولد بزرگ مردی از تبار علم و دانایی است که در دوران حیاتش، توقف و سکون در ضمیرش جای نگرفت .
در چنین روزی ( پنجم اسفند ماه ) سال 1281 هجری شمسی، پروفسور ˈسید محمود حسابیˈ چهره برجسته علم و فرهنگ معاصر و بنیانگذار فیزیک نوین ایران در تهران چشم به جهان گشود .
او چهار ساله بود که به همراه خانواده (پدر, مادر, برادر) عازم شامات شد و پس از گذراندن دوره متوسطه، تحصیلات عالیه دانشگاهی را در رشته ادبیات در دانشگاه بیروت پشت سر گذاشت و به تحصیل در رشته راه و ساختمان، سپس معدن، بعد ریاضیات و ستاره شناسی پرداخت و در همه این رشته ها موفق به اخذ مدرک شد.
پرفسور حسابی در سال 1305برای تحصیل در رشته پزشکی وارد دانشگاه سوربن شد و پس از دو سال تحصیل در این رشته ، به گذراندن رشته پزشکی و ادامه تحصیل در رشته ریاضیات و ستاره شناسی پرداخت.
وی بعدها موفق به اخذ مدرک مهندسی برق از دانشکده برق پاریس شد.
پروفسور حسابی ضمن تحصیل، در یک دفترخانه اسناد رسمی در بیروت در آزمایشگاه بیولوژی و راهسازی برای یک شرکت فرانسوی ،یک بیمارستان و سپس راه آهن برقی در فرانسه مشغول بکار شد.
وی پس از پذیرفته شدن در امتحان مربوط به این رشته ، قدم به وادی فیزیک گذاشت و با تلاش زیاد پس از سه سال (در سن 27سالگی) موفق به اخذ دکترای فیزیک از دانشگاه سوربن شد.
در همان زمان از میان پانزده هزار نفر داوطلب به عنوان یکی از پنج نفری که پای درس انیشتین می نشستند، انتخاب شد و در پرینستون امریکا با این مرد بزرگ روبرو شد و یکسال بعد تئوری معروف خود به نام تئوری بی نهایت بودن ذرات را ارائه داد.
دکتر حسابی با راهنمایی انیشتین و تحقیقات در دانشگاه شیکاگو توانست این تئوری خود را به نظریه ای زیبا و قابل دفاع تبدیل کند و برای دانشمندان بزرگ دیگری چون ˈبورنˈ ، ˈفرمیˈ و ˈشرودینگرˈ شرح دهد و نشان ˈکوماندور دولا لژیون دونورˈ را که بزرگترین نشان علمی دانشگاه فرانسه است، دریافت کند.
در همان سالها انیشتین او را به جانشینی کرسی خود در دانشگاه پرینستون برگزید ، دکتر حسابی پس از یکسال تحقیقات در این کرسی و این دانشگاه به فکر بازگشت به وطن و خدمت به کشورش افتاد و پس از سال های طولانی در سال 1306 قدم به خاک ایران گذاشت.
استاد دکتر حسابی چهار زبان زنده دنیا فرانسه، انگلیسی، آلمانی و عربی را برای و مطالعه و صحبت مورد استفاده قرار می داد و همچنین به زبان های سانسکریت، یونانی، و لاتین، پهلوی، اوستا، ترکی و ایتالیایی اشراف داشت و آن را در تحقیقات علمی خود بخصوص در امر واژه گزینی زبان فارسی بکار می برد.
تاسیس مراکز علمی نظیر مدرسه مهندسی وزارت راه، دارالمعلمین عالی، و دانشسرای عالی، نوشتن قانون دانشگاه، تاسیس دانشگاه تهران و بنیاگذاری دانشکده های فنی و علوم از برجسته ترین خدمات فرهنگی این بزرگ مرد است.
از مشاغل و اقدامات مهم استاد می توان به اولین نقشه برداری از راه ساحلی سراسری بنادر میان خلیج فارس، اولین راه تهران به شمشک، ساخت اولین رادیو در کشور، ماموریت خلع ید شرکت ملی نفت انگلیس، اولین رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، وزیر فرهنگ در دولت دکتر محمد مصدق اشاره کرد.
همچنین بنیانگذاری موسسه ژئوفیزیک، تاسیس سازمان انرژی اتمی، ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی، پایه گذاری انجمن موسیقی ایران، تشکیل فرهنگستان زبان ایران، تدوین قانون و تشکیل موسسه استاندارد،تاسیس اولین بیمارستان خصوصی ایران بنام ˈگوهرشادˈ، بنیانگذاری مرکز مخابرات اسدآباد، تعیین ساعت ایران، نصب و راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران، پایه گذاری اولین مدرسه عشایری در ایران (لرستان)، ایجاد اولین رصدخانه نوین در ایران ( تعقیب ماهواره ها)، نمایانگر گوشه دیگری از خدمات پرفسور حسابی به کشور است.
استاد همچنین در زمینه تحقیق علمی 23مقاله رساله و کتاب به به چاپ رساند که در برگیرنده زمینه های مختلف بویژه فیزیک مدرن، واژه های علمی، زبان فارسی و مباحث علمی گوناگون است.
طی سال ها تحقیق و مطالعات علمی در دانشگاه های معتبر عالم با دانشمندان بزرگ جهان نظیر پرفسور ˈاینشتینˈ، ˈشرودینگرˈ، ˈبورنˈ، ˈفرمیˈ و چندین فیزیکدان دیگر و همچنین علمای بزرگ مانند ˈراسلˈ و ˈآندره ژیدˈ همکاری و تبادل نظر داشته و تنها ایرانی شاگرد پروفسور ˈآلبرت اینشتینˈ بود.
در سال 1366در کنگره 60سال فیزیک ایران که به مناسبت بزرگداشت استاد برگزار شد از خدمات دکترحسابی به عنوان پدر فیزیک ایران قدردانی و در سال 1367به عنوان مرد علمی سال جهان معرفی شد.
وی در سال 1367به عنوان مرد علمی سال جهان معرفی شد.
پرفسور محمود حسابی در 12شهریور سال 1371هنگام معالجه بیماری قلبی در بیمارستان دانشگاه ژنو بدرود حیات گفت.
آرامگاه استاد بنا به خواسته وی در زادگاه خانوادگی او در شهر دانشگاهی تفرش قرار دارد.
به گزارش پایگاه خبری تفرش به نقل از ندای تفرش:میرعلام از شاگردان خاص و مورد وثوق مقدس اردبیلی شد ،به حدی که مقدس اردبیلی به شاگردان خود توصیه می کردکه پس از من برای حل مشکلات علمی خود به میر علام و در عقلیات به امیر فیض ا...عبدالقاهر حسینی تفرشی مراجعه نمایند .
میر علام تفرشی از علما و فقهای شیعه امامیه در قرن 10هجری در تفرش به دنیا آمد .فراگیری علوم دینی را از کودکی آغاز کرد و پس از گذراندن دروس مقدماتی نزد مقدس اردبیلی رفت و علوم نقلی را از او فراگرفت.پس از مدتی به تحصیل علوم شرعی پرداخت .
میرعلام از شاگردان خاص و مورد وثوق مقدس اردبیلی شد ،به حدی که مقدس اردبیلی به شاگردان خود توصیه می کردکه پس از من برای حل مشکلات علمی خود به میر علام و در عقلیات به امیر فیض ا...عبدالقاهر حسینی تفرشی مراجعه نمایند .
در حال حاضر هم تمام علما و فقها به قدر و منزلت علمی و مذهبی میر علام واقف می باشند .
آرامگاه این فقیه عالیقدر در محله استادیوم شهرستان تفرش واقع است .
به گزارش خبرنگار حوزه سینما باشگاه خبرنگاران، "آزیتا حاجيان" در 21 دي سال 1336 در تفرش به دنيا آمد و فارغ التحصیل ليسانس بازيگري و کارگرداني تئاتر از دانشکده هنرهاي دراماتيک دانشگاه تهران است. آغاز فعاليت هنري او از 1354 با نمايش «خورشيد خانم آفتاب کن» بود. از ديگر نمايش‌هاي او ميتوان به «بهرام چوبينه»، «ژاندارک»، «نسل آواره»، «نمايش بي کلام»، «دايره گچي قفقازي» و ... اشاره کرد.
فعاليت سينمايي اش را با بازي در فيلم «دزد عروسکها» (محمدرضا هنرمند) در سال ١٣٦٨آغاز کرد.
فيلم «دزد عروسکها» در آن سال جزو يکي از پرفروش‌ترين فيلم‌هاي به نمايش درآمده شد و آزيتا حاجيان با ايفاي اين نقش عجيب و غريب پا به عرصه بازيگري در سينما گذاشت.
وي در اين فيلم با چهره اي مقابل دوربين ظاهر شده بود که حتي اگر خودش هم مقابل آينه قرار مي‌گرفت نمي‌توانست باور کند اين چهره متعلق به اوست و حتي شايد از ديدن قيافه خودش در آينه حسابي وحشت مي‌کرد. او در اين فيلم نقش جادوگر پير بدجنسي را بازي کرده بود که پسرش را مجبور مي‌کند تا همه عروسک‌هاي قشنگ بچه‌ها را بدزدد و آنها را اذيت کند. اکبر عبدي نقش پسر لوس و بي‌تربيت اين جادوگر پير را بازي کرده بود و «مليکا شريفي‌نيا» دختر بزرگ آزيتا حاجيان و محمدرضا شريفي‌نيا هم نقش يکي از اين بچه‌هاي مهربان و دوست‌داشتني را بازي کرده بود.
وي در سال 69 دومين کارش را با عنوان "سفر جادويي"، به کارگرداني "ابوالحسن داوودي " بازي کرد و در اين فيلم با "اکبرعبدي" همبازي بود.
"اوينار" به کارگرداني "شهرام اسدي" در سال 1370 سومين فيلم سينمايي "حاجيان" بود."هنرپيشه" (1371) فيلم بعدي اين بازيگر تواناي کشورمان بود که در کنار "اکبرعبدي"و "فاطمه معتمد آريا" به ايفاي نقش پرداخت.
"دايان باخ" به کارگرداني "فرهاد پوراعظم " فيلم ديگري از "آزيتا حاجيان" است که در سال 71 ساخته شد.
"راز گل شب بو" در سال 72 به کارگرداني "سعيد خورشيديان " عنوان فيلم بعدي اين بازيگر سينما است که در اين فيلم با "ماهايا پطروسيان" و"بيژن امکانيان" همبازي بود.همکاري با "داريوش فرهنگ" در فيلم "راه افتخار" قدم بعدي "حاجيان" بود.
سال 73 سال خوبي براي "حاجيان" محسوب مي شود چراکه توانست در يکي از بهترين کمدي هاي ايران نقش آفريني کند. وي با حضور در فيلم "آدم برفي" به کارگرداني " داوود ميرباقري " نام خود را دريکي از بهترين فيلم هاي آن دوره ثبت کرد.وي در اين فيلم در کنار بازيگراني همچون اكبر عبدي، داريوش ارجمند، مهدي فتحي و پرويز پرستويي به ايفاي نقش پرداخت.
در اين فيلم ،عباس خاكپور بعد از چند حركت شكست خورده براي گرفتن ويزاي آمريكا، به پيشنهاد يك دلال ايراني تغيير چهره داده و به ظاهر يك زن درمي آيد. با اين ترفند او مي تواند ويزاي مهاجرت به آمريكا را بگيرد. اما در اين بين با زني ايراني (دنيا) آشنا مي شود كه توسط شوهر سابقش به تركيه كشانده شده و آواره و سرگردان به حال خود رها شده است. خاكپور كه رفته رفته به زن دل بسته، فكر سفر به آمريكا را از سر بيرون مي كند و تصميم مي گيرد به ظاهر قبلي خود بازگشته با دنيا ازدواج كند و به ايران باز گردد.
اما يکي از خاطره انگيز ترين نقش هاي "آزيتا حاجيان" نقش محبوبه در فيلم "روبان قرمز" به کارگرداني "ابراهيم حاتمي کيا" است.
بازي زيباي "حاجيان" درکنار يکي از بهترين بازيگران سينما يعني "پرويزپرستويي" باعث شد تا براي اين نقش، برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول زن در بخش بين الملل هفدهمين جشنواره بين المللي فيلم فجر شود.
داستان اين فيلم درباره محبوبه دختر جنگ زده ي جنوبي كه خانواده اش را در جنگ از دست داده، پس از مدت ها به خانه ي پدري كه اكنون بيش تر به ويرانه اي شبيه است بازمي گردد تا آنجا زندگي كند. او در بدو ورودش به منطقه، با مردي به نام داوود روبرو مي شود كه از پايان جنگ تاكنون مشغول پاكسازي منطقه از مين هاي زمين است. محبوبه به طور تصادفي در خانه اش تانكي را زير آوار پيدا مي كند و تصميم مي گيرد آن را بفروشد. او به مردي افغاني و تنها به نام جمعه كه نگهبان گورستان تانك است پيشنهاد فروش تانك خود را مي دهد. جمعه به او علاقمند مي شود و داوود هم همينطور، اما داوود عشق خود را بروز نمي دهد. روزي بر اثر انفجار مين داوود زخمي مي شود و جمعه او را به بيمارستان مي برد و در برگشت محبوبه به عشق او نسبت به خودش پي مي برد و زماني كه محبوبه و جمعه درگير مي شوند و تانك بدون سرنشين با خيمه ي داوود برخورد مي كند، ناگهان چشمه از زمين مي جوشد.
بعد از "روبان قرمز" در فيلم ديگري از "ابراهيم حاتمي کيا" با نام "موج مرده" حضور يافت و در اين فيلم هم در کنار "پرويز پرستويي" بازي خوبي را از خود به نمايش گذاشت.در سال 82 در دوفيلم، "معادله" و "شمعي در باد" حضور يافت.
وي در سال 84 در فيلم "سيامك شايقي" با عنوان "باغ فردوس، پنج بعد از ظهر" به ايفاي نقش پرداخت.
سال 86 سال پرکاري براي اين بازيگر سينما بود توانست در سه فيلم حضور يابد.
فيلم سينمايي "محيا" به کارگرداني "اکبرخواجويي"، "ديوار" کاري از "محمد علي طالبي" و همچنين فيلم "خواب زمستاني" کاري ديگر از "سيامك شايقي" از جمله فيلم هاي وي در سال 86 محسوب مي شود.
"خواب زمستاني" به سه خواهر از سه نسل مختلف مي پردازد كه با هم زندگي مي كنند و درگير مشكلاتي مي شوند...
"كيميا و خاك" ساخته "عباس رافعي" در سال 87 مقصد بعدي "آزيتا حاجيان" بود که درآن با بازيگراني همچون؛ امير آقايي، حسين ياري، پريوش نظريه و سياوش طهمورث همبازي شد.
"تاکسي نارنجي" به کارگرداني "ابراهيم وحيدزاده" ديگر فيلم "حاجيان" در سال 87 بود.
در اين فيلم، يك زن جوان با دو فرزندخردسالش، دو مرد با خصوصياتي متفاوت اما خواسته اي مشابه، يك مأمور پليس و خلاصه يك پيرزن پرحرف و سمج و... در جزيره كيش ماجراهايي را مي آفرينند كه...
"حاجيان" نويسنده کتاب شعر "سرود سبز" در سال ١٣٧٠ است و تاکنون در سريال هاي بسياري نيز به ايفاي نقش پرداخته است.
وي در سال 73 در يکي از سريال هاي پرسروصدا آن سال يعني "آپارتمان" حضور يافت.پخش اين سريال با حاشيه هاي فراوان همراه بود. سريال چهره هاي جديدي را در سينما ي مطرح کرد.
"آواي فاخته"، "امام علي (ع)" (داوودميرباقري)،"آدم برفي" (داوود ميرباقري)،دبيرستان خضراء" (اکبر خواجويي)،"دومين انفجار" (نادر مقدس) و "تا ثريا" (سيروس مقدم) ازجمله سريال هايي است که اين بازيگر در آن ها حضور داشته است.
به گزارش پایگاه خبری تفرش به نقل از مجله شبانه باشگاه خبرنگاران ابوالقاسم سحاب در ۱۹ فروردین‌ماه ۱۲۶۶ش در یک خانواده دهقانی در قریه فم تفرش به‌دنیا آمد. استاد ابوالقاسم سحاب که شغل معلمی را برگزیده بود در ۱۲۹۹ش به تقاضای شیخ جلال نهاوندی به ریاست معارف ثلاث (ملایر و نهاوند و تویسرکان) برگزیده شد و در این مأموریت، خدمات ارزندهای به فرهنگ آن منطقه کرد. از وی بیش از ۷۲ عنوان کتاب که برخی از آنها در چند مجلد تألیف شده، باقی مانده است. از جمله این آثار، زندگانی ائمه: حضرت سیدالشهداء اباعبدالله الحسین (ع)، امام جعفر صادق (ع)، امام جواد (ع)، عسکریین (ع) و دیگر امامان و معصومین (ع) را می‌توان نام برد. از دیگر آثار وی، ترجمه کتابهای «تاریخ قرآن»، «فلسفه و اسرار حج»، «تاریخ نقاشی در ایران»، «تاریخ هنر اسلامی» (از زبان عربی)، ترجمه «جغرافیای کارپنتر» در ۶ جلد (از انگلیسی)، تألیف کتابهای ارزشمند «فرهنگ خاورشناسان»، «زندگانی شاه عباس کبیر»، «تاریخ مدرسه عالی سپهسالار» را می‌توان نام برد. استاد ابوالقاسم سحاب، سرانجام در تاریخ بیست و یکم دی‌ماه سال ۱۳۳۵ هجری شمسی در سن شصت و نُه سالگی در تهران بدورد حیات گفت و پیکرش را در صحن حرم مطهر حضرت معصومه (س) در قم به خاک سپردند. از جمله کارهای بزرگ استاد، تأسیس مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب در سال ۱۳۱۵ش بود که فعالیت گسترده‌ای در زمینه تهیه نقشه‌ها و انتشارات تاریخ و جغرافیا بر عهده دارد.
معاون فرماندار شهرستان تفرش از برگزاری جشنواره فرهنگی و هنری حکیم نظامی تفرشی در این شهرستان از 12 بهمن‌ماه به مدت 10 روز خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری تفرش به نقل از خبرگزاری فارس از اراک، سعید مویدی بعد از ظهر امروز در جلسه اعضای ستاد برگزاری این جشنواره، اظهار داشت: ایجاد بسترهای مناسب به منظور رشد و شکوفایی دانش‌آموزان، هنرمندان و نخبگان این شهرستان موجب کسب افتخارات متعددی برای مردم این شهرستان شده و خواهد شد.
وی با اشاره به برگزاری جشنواره فرهنگی و هنری حکیم نظامی در دهه فجر، افزود: این جشنواره با هدف معرفی یکی از مفاخر برجسته شهرستان تفرش و شناساندن این چهره ماندگار برگزار میشود.
معاون فرماندار تفرش خاطرنشان کرد: این جشنواره با قابلیت برگزاری در شهری که سرآمد چهره‌های برجسته علمی و فرهنگی و هنری در استان مرکزی است، می‌تواند تجربه‌ای برای برگزاری این جشنواره در سطح کشور باشد تا نام این بزرگمرد برای همیشه به عنوان مرد فرهنگ ایران ثبت شود.
مویدی بیان داشت: پروفسور سید محمود حسابی (پدر علم فیزیک ایران) دکتر پارسا ( پدر علم گیاه شناسی ایران)، توران میرهادی (اولین دندان‌پزشک ایران)، شیخ طبرسی (دانشمند بزرگ ایرانی) ابوالقاسم سحاب (پدر جغرافیای ایران)، حکیم نظامی تفرشی. حسینعلی نکیسا (استاد آواز و موسیقی ایران)، فتحعلی واشقانی (استاد خوشنویس ایران) و... متولد تفرش هستند و از مشاهیر نامی ایران و جهان به شمار می‌روند.
مسئول انجمن هنرهای تجسمی شهرستان تفرش نیز شناسایی و معرفی هنرمندان شهرستان در راستای تعالی و رشد فضای فرهنگی را از اهداف برگزاری این جشنواره عنوان کرد و گفت: برگزاری این جشنواره در کنار تشویق هنرمندان بومی موجب تشویق کودکان و نونهالان و هدایت آنان به سمت فعالیت‌های مفید خواهد شد.
رضا تفرشی تصریح کرد: این جشنواره به همت انجمن هنرهای تجسمی و در رشته‌های طراحی، نقاشی، نگارگری،گرافیک، عکاسی، مجسمه سازی، تئاتر، موسیقی، صنایع دستی، سرود و شعر برگزار میشود.
به گفته وی؛ این جشنواره از 12 بهمن‌ماه به مدت 10 روز در فرهنگسرای پروفسور حسابی تفرش با حضور هنرمندان و اساتید رشته‌های هنری و با مشارکت اداراتی چون تبلیغات اسلامی، شورا و شهرداری تفرش، دانشگاه تفرش، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، فنی و حرفهای، آموزش و پرورش، صنعت و معدن و تجارت،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، آب و فاضلاب شهری و کتابخانه عمومی شهرستان تفرش برگزار میشود.
لازم به ذکر است که از زندگانی حکیم نظامی اطلاعات دقیقی در دست نیست و فقط آنچه مسلم است در شهر گنجه می‌زیسته و در آنجا فوت شده است.
درباره زادگاه پدری وی آنچه در تذکره‌ها و اشعار خود وی بیان شده و قابل مشاهده است زادگاه او روستای «تا» از توابع شهرستان تفرش است.
این شاعر بزرگ در اشعار خود اینچنین سروده است؛ به تفرش دهی هست «تا» نام او/ نظامی از آنجا شده نامجو.
همچنین شیخ بهائی در اشعارش به این انتساب اینگونه اشاره میکند؛ ز اهل تفرش است آن گوهر پاک/ ولی در گنجه چون گنج است در خاک
مهمترین آثار حکیم نظامی تفرشی(گنجوی) پنج مثنوی مشهور به پنج گنج است که شامل مخزن‌الأسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر یا هفت گنبد یا بهرام‌نامه و اسکندر نامه که شامل شرف‌نامه و اقبالنامه است و بنا به استناد شعری که با عنوان ستایش ممدوح در اقبالنامه آمده است وی از خاک پاک تفرش برخاسته است.
سحاب در تاریخ سوم دی‌ماه سال ۱۳۰۰ هجری شمسی در روستای «فم» تفرش متولد شد. عباس سحاب به‌دلیل علاقه وافر به دانش جغرافیا در سال ۱۳۱۵ش به‌همراه پدر، سنگ بنای نخستین مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی خصوصی ایران را گذاشت. وی در سال ۱۳۳۴ش با همکاری مؤسسه کلمبوس آلمان، کره جغرافیایی را به خط و زبان فارسی تولید کرد. وی با تشکیل نخستین نمایشگاه اسناد تاریخی و جغرافیائی خلیج فارس در سال ۱۳۴۵ش و تدوین و انتشار چند مجلد اطلس به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی و شرکت در مجامع علمی داخل و خارج کشور و تشکیل نمایشگاه‌ها در این زمینه اهتمام کرد.
عباس سخاب افزون بر مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب و چاپخانه جغرافیایی سحاب، کتابخانه جغرافیایی سحاب را نیز به یادگار گذاشته است. مهندس عباس سحاب، بنیانگذار نقشه‌نگاری نوین در ایران، سرانجام در ۱۴ فروردین ۱۳۷۹ش در سن هفتاد و نُه سالگی دار فانی را وداع گفت و در قطعه هنرمندان و دانشمندان ایران در گورستان بهشت زهرا (س) تهران به خاک سپرده شد.
مراسم بزرگداشت زنده‌یاد استاد محمود حسابی، پدر دانش فیزیک نوین در ایران و پایه‌گذار نخستین دانشگاه کشور دربیست و یکمین سالگرد درگذشت استاد، صبح و بعد از ظهر پنج شنبه 14 شهریورماه در محل منزل استاد در تجریش و در کنار مزار ایشان در تفرش برگزار میشود.
به گزارش خبرنگار علمی ایسنا، منزل زیبای استاد واقع در تجریش، چهارراه حسابی از ساعت 8 تا 10 بامداد پنج شنبه پذیرای عموم علاقمندان و دوستداران دکتر حسابی است. در ادامه شرکت کنندگان مراسم در ساعت 11 با وسایل نقلیه به شهر دانشگاهی تفرش عازم می‌شوند تا ساعت 17 در کنار مزار استاد بیست و یکمین سالگرد درگذشت پدر دانش فیزیک نوین ایران را گرامی بدارند.
زنده‌یاد دکتر حسابی بی‌شک یکی از موثرترین خدمتگزاران علم و فرهنگ ایران در عصر حاضر و از پیشگامان رواج دانش جدید و ایجاد نهادهای علمی نوین در کشور به شمار می‌رود که خالصانه کمر به آبادانی ایران بست و در شرایطی که می‌توانست به بالاترین سطوح علمی جهان در رشته فیزیک نایل شود با شوق خدمت به کشور موقعیت مناسب علمی خود در بزرگترین دانشگاه‌های جهان رها کرد و به ایران بازگشت و با پایه‌گذاری و مشارکت در ایجاد بزرگترین نهادهای علمی، آموزشی و اجرایی کشور نقشی بی‌بدیل و تاریخی در مسیر توسعه علمی ایران ایفا کرد.
مرحوم دکتر حسابی که در اوایل اسفندماه 1281 هجری شمسی در خانواده‌ای «تفرشی» به دنیا آمد به دلیل شرایط خاص خانوادگی این امکان یافت که به رغم مشکلات و تنگناهای مالی خانواده تحصیلات خود را در مدارس و دانشگاه‌های امروزی لبنان و فرانسه پشت سر بگذارد و در نخستین سالهای جوانی به دریافت مدارج مختلف علمی از جمله دانشنامه دکتری فیزیک با درجه عالی از دانشگاه «سوربن» فرانسه نایل شود.
حسابی چند سال بعد برای تکمیل نظریه‌ای که در زمینه فیزیک ذرات داشت به آمریکا رفت و مدتی در دانشگاه‌های پرینستون و شیکاگو به فعالیت‌های پژوهشی در این زمینه پرداخت.
دکتر حسابی علی رغم علاقه شدیدی که به فیزیک و فعالیت‌های تحقیقاتی داشت و با وجود موقعیت مناسبی که برای کار و تحقیق در بهترین و مجهزترین دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های روز دنیا داشت، به ایران بازگشت آن هم در شرایطی که در محیط استبدادزده و عقب‌مانده آن روز هیچ جایگاه درخوری برای اشتغال یک دانش‌آموخته عالی فیزیک وجود نداشت.
حسابی با این حال این بخت را پیدا کرد که با همراهی جمعی از رجال فرهیخته آن روزگار، زمامداران بی‌سواد اما شیفته مظاهر تمدن غرب را به ایجاد دانشگاه در کشور متقاعد کند و به این ترتیب در سال 1313 دانشگاه تهران به عنوان نخستین مرکز آموزش عالی امروزی در کشور آغاز به کار کرد
دکتر حسابی حدود نیم قرن یعنی تا آخرین سالهای حیات خود ارتباط علمی خود را با دانشگاه تهران به عنوان استاد حفظ کرد که ثمره آن تربیت چندین نسل از اساتید و دانش‌آموختگان علوم و مهندسی در کشور است.
وی در کنار تدریس و فعالیت‌های آموزشی نقشی استثنایی در پایه‌گذاری بسیاری از فعالیت‌ها و مراکز علمی و اجرایی کشور ایفا کرد.
از جمله دستاوردها و خدمات علمی و فرهنگی استاد مواردی همچون انجام اولین نقشه‌برداری علمی، فنی و مهندسی کشور (تهیه نقشه نوین راه ساحلی سراسری میان بنادر خلیج فارس - بندر لنگه به بوشهر) (سال 1306)، تأسیس مدرسه مهندسی وزارت راه و تدریس در آن (سال 1307)، تأسیس دارالمعلمین عالی و تدریس در آن ( 1307)، ساخت نخستین رادیو در کشور (1307)، تاسیس دانشسرای عالی و تدریس در آن ( 1308)، ایجاد نخستین ایستگاه هواشناسی در ایران (1310)، نصب و راه‌اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران (1310)، تعیین ساعت ایران (1311)، تأسیس اولین بیمارستان خصوصی در ایران به نام « بیمارستان گوهرشاد» (به یاد مادر گرامیشان) (1312)، مأموریت وزارت راه برای ساخت راه تهران به شمشک جهت معادن ذغال سنگ (1312)، پیشنهاد و تدوین قانون تأسیس دانشگاه تهران و تأسیس دانشکده فنی (1313) و ریاست آن دانشکده تا سال 1315 و تدریس در آن، تأسیس دانشکده علوم و ریاست آن دانشکده از 1321 تا 1327 و از 1330 تا 1336 و تدریس در گروه فیزیک آن دانشکده تا واپسین روزهای عمر، تأسیس مرکز عدسی‌سازی - دیدگانی - اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران، مأموریت خلع ید از شرکت نفت انگلیس در دولت دکتر مصدق، ریاست اولین هیأت مدیره و مدیریت عامل شرکت ملی نفت ایران، تصدی وزارت فرهنگ در کابینه مرحوم دکتر مصدق، پایه‌گذاری مدارس عشایری و تأسیس نخستین مدرسه عشایری ایران (1330)، مخالفت با طرح قرارداد ننگین کنسرسیوم و کاپیتولاسیون در مجلس، مخالفت با عضویت دولت ایران در قرارداد سنتو (باکت بغداد) در مجلس، پایه‌گذاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (1330) ، پایه‌گذاری مرکز تحقیقات و رآکتور اتمی دانشگاه تهران، تأسیس سازمان انرژی اتمی و عضو هیأت دایمی کمیته‌ی بین‌المللی هسته‌یی ( 1330 - 1349) ، تدوین قانون استاندارد و تأسیس مؤسسه استاندارد ایران ( 1333)، تأسیس نخستین رصدخانه نوین در ایران، تأسیس اولین مرکز مدرن تعقیب ماهواره‌ها در شیراز ( 1335)، پایه‌گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان (1338) ، تشکیل و ریاست کمیته پژوهشی فضای ایران و عضویت دایمی کمیته بین‌المللی فضا (1360)، تأسیس انجمن موسیقی ایران، تاسیس و عضویت پیوسته فرهنگستان زبان ایران از ( 1349) تا واپسین روزهای فعالیت آن دانشمند فقید ذکر شده است.
استاد حسابی بی‌شک یکی از بزرگترین چهره‌های علمی معاصر کشور است که توانست در مقطعی تاریخی از توسعه کشور به مدد همت والا، نوجویی و عشق سرشار خود به پیشرفت و آبادانی میهن، نقشی بی‌بدیل در عرصه دانش و فرهنگ کشور ایفا کند که البته سعادت گام بر داشتن در این راه بزرگ را با چشم‌پوشی از بسیاری امتیازات و فرصت‌های درخشان پیشرفت علمی و مادی به دست آورد.
اگرچه برخی تعابیر مبالغه آمیز و داستان بافی ها و خاطره سازی‌ها درباره جایگاه علمی دکتر حسابی در رشته فیزیک و مراودات او با دانشمندان بزرگ هم عصرش، غبارهایی از افراط و و تفریط را پیرامون او برانگیخته است اما اندک تاملی در سوابق و خدمات درخشان این دانشمند متعهد که همگان بر نقش تاریخی و سازنده او در پیشرفت علمی ایران اذعان دارند، چنان تصویری باشکوه و ستودنی از مرحوم دکتر حسابی ترسیم میکند که هیچ غباری نمی تواند آن را کم رنگ کند.
دکتر حسابی سرانجام پس از نود سال عمر پر بار و خدمت بی وقفه در راه توسعه و اعتلای ایران در 12 شهریورماه 1371 به دنبال عارضه قلبی بدرود حیات گفت.
مقبره استاد بنا به خواسته ایشان در زادگاه خانوادگی - شهر دانشگاهی تفرش - قرار دارد.
/http://tafreshcitynews.lxb.ir/post/558/دکتر پروانه وثوق، آیینه تمام‌نمای یک "پزشک" ایرانی.htm">
پزشکان در ارتقای سطح سلامت جامعه نقشی سازنده دارند و با علم و مهر خود تلخی روزهای بیماری را به شادابی و طراوت سلامتی تبدیل می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری هدهد تفرش به نقل از سرویس «سلامت» ایسنا، موسسه خیریه محک ضمن قدردانی و تبریک به همه پزشکان ایثارگر ایرانی به مناسبت فرارسیدن زادروز ابوعلی سینا، طبیب فرزانه و شهیر ایرانی و پاسداشت مقام پزشک، یادداشتی را درباره پروفسور پروانه وثوق، موسس و بنیانگذار این بیمارستان فوق تخصصی که در دوران زندگی پربار و ارزشمندش پروانه‌وار بر بالین کودکان بی پناه سرطانی حاضر شد و براستی جلوه تمام نمای یک "پزشک" بود، در اختیار این خبرگزاری قرار داد که در ادامه می‌آید:
شادروان پروفسور "پروانه وثوق" بنیانگذار هماتولوژی و آنکولوژی نوین در ایران، 29 اردیبهشت امسال از دنیا رفت. علم و دانش وی با تربیت پزشکان حاذق در زمینه سرطان کودکان، همچنان جاری و پویاست. این دانشمند فرزانه از ابتدای تأسیس بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک به صورت داوطلبانه و رایگان تخصص و وقت گرانبهای خود را در اختیار کودکان مبتلا به سرطان قرار می‌داد. آشنایی با زندگی این پزشک گرانقدر، آشنایی با اندیشه والا و عمل خالصانه وی است. امید آنکه راهش پر رهرو باشد.
وی در اسفند ماه سال 1314 شمسی در تفرش به دنیا آمد و در سال 1342 موفق به اخذ مدرک دکترای عمومی در سال 1342 از دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران شد. وثوق همچنین پس از دریافت مدارک تخصص و فوق تخصص اطفال از دانشگاه‌های کمبریج، ماساچوست و ایلینوی، مدرک تکمیلی فوق تخصصی خون و سرطان کودکان خود را نیز از دانشگاه واشنگتن دریافت کرد. سال 1350 سرآغاز طبابت وی در ایران بود.
وی که از مؤسسان رشته فوق تخصصی خون و سرطان کودکان است، بخش هماتولوژی و آنکولوژی اطفال را در بیمارستان کودکان حضرت علی‌اصغر(ع) راه‌اندازی کرد. وثوق همچنین با حضور داوطلبانه و هدایت علمی، سبب شد تا بیمارستان فوق تخصصی سرطان کودکان محک در سال 1386 شروع به فعالیت کند.
از وثوق بیش از 100 عنوان مقاله و کتاب در زمینه بیماری‌های خون و سرطان کودکان به جای مانده است و فعالیت در انجمن‌ها و برنامه‌های تخصصی بین‌المللی چون انجمن بین المللی سرطان اطفال (SIOP)، اتحادیه بین‌المللی کنترل سرطان (UICC)، شبکه بین‌المللی تحقیق و درمان سرطان (INCTR)، اتحادیه سرطان کودکان خاورمیانه (MECCA)، برنامه سرطان اطفال در کشورهای در حال توسعه(PODC)، ریاست برد فوق تخصصی خون و سرطان کودکان و عضویت در فرهنگستان علوم پزشکی ایران را در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده است.
وی از ابتدای تاسیس موسسه خیریه محک به عنوان رییس هیئت امنای همراه بنیانگذاران این موسسه فعالیت می‌کرد و از سال 1386 که بیمارستان فوق تخصصی سرطان اطفال موسسه خیریه محک تاسیس شد به صورت داوطلبانه و به عنوان رییس علمی گروه علمی بیمارستان هر روز با عشق و مهری که به کودکان مبتلا به سرطان داشت به درمان آنها می‌پرداخت.
یادش را به پاس همه خدمات گرانبهایش بزرگ می‌داریم...
نظامی گنجه‌ای (گنجوی)، جمال‌الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی متخلص به نظامی شاعر و داستان‌سرای ایرانی‌تبار و پارسی‌گوی قرن ششم هجری (دوازدهم میلادی)، که به‌عنوان پیشوای داستان‌سرایی در ادب فارسی شناخته شده است. در برخی منابع او را اصالتا اهل شهر تفرش، روستای طاد (تا) معرفی کرده‌اند. یکی از دلایل تفرشی‌بودن نظامی این دو بیت از اقبالنامه است: گرچه در بحر گنجه گمم ولی از قهستان شهر قمم /به تفرش دهی هست تا نام او نظامی از آنجا شده نام جو. کشور آذربایجان روی نظامی هم دست گذاشته و ادعای آن را دارد.
مرشد ولی‌الله ترابی نقال پیشکسوت بعد از ظهر امروز ـ۱۲ مرداد ـ در بیمارستان مدائن چشم از جهان فروبست.
-------------------------------
به گزارش خبرنگار تئاتر فارس، ولی الله ترابی سفیدآبی ملقب به مرشد ترابی که به دلیل ابتلاء به سرطان کبد از چندی پیش در بیمارستان مدائن بستری شده بود، حدود ساعت 16 امروز 12 مرداد ماه چشم از دنیا فروبست.
مرشد ترابی در سال 1315 در ده اسبی‌آب یا همان سفیدآب از توابع شهرستان تفرش در استان مرکزی به دنیا آمد. وی کودک بود که همراه خانواده به تهران آمد و در محله دروازه غار ساکن شدند. در تهران به مکتب رفت و خواندن و نوشتن را آموخت. پدرش تعزیه‌خوان بود و او هم از همان دوران کودکی، نقش طفلان مسلم را در نمایش‌ها بازی می‌کرد. پس از نقش دو طفلان، وی به ترتیب نقش‌های حضرت قاسم(ع)، حضرت علی‌اکبر(ع) و حضرت یوسف(ع) را خواند ولی پس از مدتی در حدود 20 سالگی، تعزیه خوانی را رها کرد و به سراغ آموختن فنون ورزش‌های رزمی قدیم چون چوب‌بازی، شمشیرزنی، پرتاب نیزه، کارد و... رفت. مدتی هم گود مقدس زورخانه، فنون کشتی قدیم و خصلت‌های جوانمردی و پهلوانی را تجربه کرد.
مرشد ولی‌الله ترابی با اجازه پدر، در حدود سال 1335، به خدمت مرشد روح‌الله شوقی نقال رفت و روایت‌های سینه به سینه نقالی را از ایشان آموخت و پس از مدتی نقالی را آرام آرام به صورت خودجوش با تمرین و ممارست در زمینه نحوه ورود شخصیت‌ها، رها کردن تیر از کمان، زدن گرز، جیغ و شیون و فریاد و دیگر حرکات نمادین آغاز کرد.
وی در حدود سال 1340 از محله دروازه غار به شهرری نقل مکان نمود و در حوالی منطقه محل سکونت خود، در یک قهوه‌خانه بزرگ رسماً اجرای نقالی را شروع کرد. مرشد ترابی در سال 1353 توسط عطاءالله بهمنش(از مفسران بزرگ و معتبر ورزشی) به عنوان نقال افتتاحیه جشن طوس انتخاب شد و بعد از آن نیز در جشنواره‌های شیراز و اصفهان و بسیاری دیگر، مقام اول نقالی را کسب کرد.
این استاد هنر نقالی و نمایش، علاوه بر تهیه و تنظیم چندین طومار نقالی، روایت‌های گوناگون شاهنامه را نیز در چندین جلد گردآوری نموده که یک جلد آن با عنوان مشکین‌نامه توسط انتشارات نمایش به چاپ رسیده است.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مرکزی از برگزاری مراسم تجلیل از «کربلایی کاظم کریمی ساروقی» در امامزادگان 72 تن ساروق خبر داد.
مهدی رضوانی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به ثبت معنوی شخصیت کربلایی محمد کاظم کریمی ساروقی، ادامه داد: مراسم تجلیل از این شخصیت که حافظ قرآن بوده است، امروز در مکانی که او حافظ قرآن شد، برگزار شد.
او همچنین از رونمایی از سه اثر ثبتی شهرستان تفرش که در فهرست میراث معنوی ثبت شده‌اند، در ششم مردادماه خبر داد و افزود: در این مراسم از آثار ثبتی مانند مراسم روز عاشورا و علم‌گردانی در حسینیه‌ی «خلچان» تفرش رونمایی میشود.
کربلایی محمدکاظم کریمی ساروقی در سال ۱۲۶۲ در ساروق در اراک متولد شد و در سال ۱۳۳۹ در قم دار فانی را وداع گفت. او که فردی بی‌سواد بود، ناگهان مدعی حفظ کل قرآن شد. ادعای او توسط بسیاری از علما، مقامات دولتی و فرهنگیان وقت امتحان و توسط آنها تأیید شد. او در امامزادگان ۷۲ تن ساروق یک‌باره حافظ قرآن شد.
به مشهد رفتم و خداى متعال توفيقات زيادى به ما داد. به هر حال به دنبال كار و وظيفه خود رفتم. اگر بنده در زندگى توفيقى داشتم، اعتقادم اين است كه ناشى از همان بّرى «نيكى» است كه به پدر، بلكه به پدر و مادر انجام داده ام
گروه انقلاب اسلامی «تیتریک» ؛ آيت اللَّه سيدجواد حسيني خامنهاي، از علماي بزرگ، مجتهدان پرهيزگار و روحانيون زاهد روزگار بود.
ولادت سید جواد فرزند سید حسین و پدر مقام معظم رهبری که با شهرت خامنه ای شناخته می شود در نجف اشرف در خانواده ای روحانی ، در سال ۱۲۷۴ شمسی متولد شد . در سه سالگی همراه پدر به تبریز می آیند و در محله " خیابان " سکنی برمی گزینند . وی در نوجوانی شاهد ماجراهای مشروطیت بود ، مخصوصا اینکه شوهر خواهرش " شیخ محمد خیابانی " رهبری بخش بزرگی از جریان مشروطه خواهی را در شمال غرب ایران رهبری می کرد و بطور بدیهی تمام خانواده را درگیر این جریانات ساخته بود .
مرشد ترابی در سال 1315 در ده اسبی‌آب یا همان سفیدآب از توابع شهرستان تفرش در استان‌مرکزی به دنیا آمد. وی کودک بود که همراه خانواده به تهران آمد و در محله دروازه غار ساکن شدند. در تهران به مکتب رفت و خواندن و نوشتن را آموخت. پدرش تعزیه‌خوان بود و او هم از همان دوران کودکی، نقش طفلان مسلم را در نمایش‌ها بازی می‌کرد. پس از نقش دو طفلان، وی به ترتیب نقش‌های حضرت قاسم(ع)، حضرت علی‌اکبر(ع) و حضرت یوسف(ع) را خواند ولی پس از مدتی در حدود 20 سالگی، تعزیه خوانی را رها کرد و به سراغ آموختن فنون ورزش‌های رزمی قدیم چون چوب‌بازی، شمشیرزنی، پرتاب نیزه، کارد و... رفت. مدتی هم گود مقدس زورخانه، فنون کشتی قدیم و خصلت‌های جوانمردی و پهلوانی را تجربه کرد.
مرشد ولی‌الله ترابی با اجازه پدر، در حدود سال 1335، به خدمت مرشد روح‌الله شوقی نقال رفت و روایت‌های سینه به سینه نقالی را از ایشان آموخت و پس از مدتی نقالی را آرام آرام به صورت خودجوش با تمرین و ممارست در زمینه نحوه ورود شخصیت‌ها، رها کردن تیر از کمان، زدن گرز، جیغ و شیون و فریاد و دیگر حرکات نمادین آغاز کرد.
وی در حدود سال 1340 از محله دروازه غار به محله شهر ری نقل مکان نمود و در حوالی منطقه محل سکونت خود، در یک قهوه‌خانه بزرگ رسماً اجرای نقالی را شروع کرد. مرشد ترابی در سال 1353 توسط عطاالله بهمنش (از مفسران معتبر ورزشی) به عنوان نقال افتتاحیه جشن طوس انتخاب شد و بعد از آن نیز در جشنواره‌های شیراز و اصفهان و بسیاری دیگر، مقام اول نقالی را کسب کرد.
این استاد هنر نقالی و نمایش، علاوه بر تهیه و تنظیم چندین طومار نقالی، روایت‌های گوناگون شاهنامه را نیز در چندین جلد گردآوری نموده که یک جلد آن با عنوان مشکین‌نامه توسط انتشارات نمایش به چاپ رسیده است.
«با نقشه هر کاری میشود کرد، بدون نقشه هیچ کار نمی‌شود کرد.» این اصلی‌ترین مفهومی است که نسل سوم
خانواده‌ی سحاب بر آن تأکید میکند.
اتاق کار محمدرضا سحاب، مدیر «مؤسسهی جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب» پر از نقشه و اطلس و کره‌های جغرافیایی است.
کتابهای مربوط به جغرافی همه جا دیده می‌شوند و تصاویر و نقاشی‌های دیگر اعضای این خانواده که همگی در همین زمینه فعالیت می‌کردند، روی دیوارها و بالای کتابخانه‌ها به چشم می‌خورند. سحاب از اسامی شناخته شده در زمینه‌ی تهیه و انتشار نقشه‌های جغرافیایی است.
- چرا مؤسسهی شما به این شکل خانوادگی اداره شده است. الآن معمولاً فرزندان علاقه ندارند حرفه‌ی پدر را ادامه دهند؟
دلیل این اتفاق به ماهیت کار برمی گردد. کارتوگرافی (نقشه‌نگاری) کاری است که اگر یک نفر آن را شروع می‌کرد تا پایان عمرش ناقص می‌ماند و عمر یک نفر برای به پایان رساندن آن کافی نبود. در دیگر نقاط جهان هم مؤسسه‌های نقشه‌نگاری به‌صورت خانوادگی و در چند نسل اداره می‌شوند.
- پس پدر و پدربزرگ شما با این اندیشه که فرزندانشان راه آنان را ادامه دهند کار را شروع کردند.
پدربزرگ من استاد ابوالقاسم سحاب در سال۱۲۶۶ در تفرش به دنیا آمد و از کودکی در مدارس محلی تحصیل کرد او در ادامه‌ی تحصیل، علوم جدید و زبان‌های فرانسوی، آلمانی و انگلیسی را هم یاد گرفت. او پس از آمدن به تهران به کار معلمی پرداخت. همزمان در روزنامه‌ها به نوشتن مقاله و سرودن شعر می‌پرداخت. ابوالقاسم سحاب در مجموع 72 عنوان کتاب نوشته که بیش‌ترشان تاریخی‌اند و در بین آنها کتابهای جغرافیایی هم وجود دارد. او و پدر من استاد عباس سحاب مؤسسهی جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب را در سال 1315بنیانگذاری کردند و 20 سال بعد پدربزرگم فوت کرد.
- و پسر راه پدر را ادامه داد.
بله، پدرم متولد 1300 خورشیدی بود و از همان ابتدای تحصیل تمام تمرکز خود را بر نقشه‌نگاری گذاشت. او در دبیرستان اولین نقشه‌ی خودش را روی یک کاغذ کالک کشید که الآن هم ما این نقشه را داریم. همچنان که از تابلو‌های نقاشی‌اش نگهداری می‌کنیم. او برای تهیه‌ی نقشه‌های مناطق گوناگون ایران به بیش از 30هزار شهر و روستا سفر کرد و در سال ۱۳۳۴ با همکاری مؤسسهی کلمبوس آلمان، نخستین کره جغرافیایی را به خط و زبان فارسی تولید کرد. مؤسسهی سحاب به‌خاطر تلاشهای او رشد کرد و پا گرفت.
- پس مؤسسه‌های خارجی نقشه‌نگاری باید تا به حال چندین نسل را به خود دیده باشند.
کار نقشه‌نگاری به‌صورت متمرکز بعد از رنسانس و مخصوصاً بعد از کشف قاره‌ی آمریکا شروع شد. محققان اروپائی نقشه‌های افرادی مانند ادریسی، بیرونی و صفاقسی و دیگر جغرافی‌دانان مسلمان را جمع کردند و با استفاده از آنها نقشه‌نگاری جدید را شروع کردند. بد نیست بدانید که یکی از مورخین تاریخ کارتوگرافی، در پژوهشی ثابت کرده که خطوط نقشه‌های استخری تشابه زیادی با شیوه‌ی رسم خطوط در نقشه‌های مترو امروزی دارد. الآن مؤسسه‌ای اروپائی در حال فعالیت نقشه‌نگاری است که 270 سال عمر دارد و نسل هشتم خانواده در آن کار می‌کنند.
- تغییرات جدید و اتفاقات سیاسی باعث نشده این سلسله‌ها قطع شود.
مؤسسهی «یوستوس پرتس» سال 1785 میلادی در آلمان تأسیس شده است. بعد از جنگ دوم جهانی، مدیری که نسل هفتم این خانواده محسوب می‌شد و در دوران جنگ سرد، در آلمان شرقی مؤسسه را اداره می‌کرد، به‌خاطر مشکلاتی که دولت کمونیستی درست کرده بود، نمی‌توانست کارش را ادامه دهد. او در سال 1953 با بچه‌‌ی کوچکش به آلمان غربی فرار کرد و در آنجا شعبه‌ی دوم یوستوس پرتس را تأسیس کرد. اما قبل از پایان جنگ سرد فوت کرد. کارکنان مؤسسه آن را حفظ کردند تا پسر به سن قانونی رسید و به او تحویل دادند. بعد از وحدت دو آلمان، مؤسسه‌ها دوباره به هم پیوستند ولی آن پسر که نسل هشتم مؤسسه بود، یک بار به من گفت که اداره‌ی شعبه‌ی شرقی مشکل است، زیرا شعبه‌ی غربی با شش کارمند و شعبه‌ی شرقی با 170 کارمند کار میکند، بنابراین مخارج زیادی داشت. با این حال هنوز هم این مؤسسه کار میکند و فعال است. نکته‌ی جالبی که در آثار این مؤسسه می‌توان مشاهده کرد، نقشه‌ی تهران و اطراف آن ترسیم «اشتال خان» رئیس پستخانه‌ی ایران در زمان ناصرالدین شاه در این مؤسسه در آلمان به چاپ رسیده است.
- ولی هر کار طولانی، ممکن است مدتی به مشکل برخورد کند و تعطیل شود.
کار نقشه‌نگاری را نمی‌توان با امور تجاری مقایسه کرد، زیرا اگر با هدف کسب درآمد انجام شود، ماندگار نخواهد شد. این کار فرهنگی است و باید با این دید انجام شود. مؤسسه‌ای هست که در سال 1883 تأسیس شده و از آن زمان نقشه چاپ می‌کرده، در حالی‌که تهیه و ترسیم و چاپ نقشه سخت‌ترین نوع چاپ است.
- با این حساب باید نقشه‌نگاری و انتشار آن از حرفه‌های قدیمی در کشورهای توسعه یافته باشد. چرا این کار در کشور ما جایگاه خودش را پیدا نکرده؟
یکی از دلایلش این است که برای جذب نوجوانان به این رشته زمینه‌ی مساعد را فراهم نکرده‌ایم. این نوجوانان در آینده مسئولانی می‌شوند که می‌توانند تصمیم‌های مهمی بگیرند و در تمام آنها به اطلاعات جغرافیایی نیاز دارند، ولی چون در آن زمان اهمیت نقشه را درک نکردهاند، از آن استفاده‌ی صحیح نمی‌کنند. زمانی که می‌خواستند صنایع ذوب‌آهن اصفهان را طراحی و احداث بکنند جایی انتخاب شد که از منابع سنگ آهن و ذغال‌سنگ فاصله زیادی داشت. حالامشخص شده که مشکل کمبود آب هم دارد.
- پس مشکلات محیط زیستی ما هم نتیجه همین کارهای غیر علمی است.
بله الآن دریاچه‌ی ارومیه مورد توجه همه است. زمانی بود که می‌خواستند از میانه این دریاچه جاده بکشند. در کشورهای دیگر مثل ژاپن و دانمارک هم روی دریا و دریاچه پل زده‌اند ولی پلی که شرایط زیست محیطی را عوض نکند و جریان‌های طبیعی را به هم نزند. اما در دریاچه‌ی ارومیه کوه را کندند و سنگ و خاکش را توی دریاچه ریختند. سنگها در بستر دریاچه فرو رفت و مسیر حرکت آب را قطع کرد، این شروع مشکل بود. یا اینکه برای تأمین آب کشاورزی و شرب، بی مطالعه سدهای زیادی زدند، تاجریان آب ورودی به دریاچه را مهار کنند. نیت خوبی داشتند ولی دریاچه را خشک کردند.
- مشکل آلودگی هوای تهران هم با استفاده از نقشه قابل حل بود.
البته. من خودم در جریان طراحی نقشه‌ی جامع تهران در سال 1352 بودم. تهران از 22 سال قبل بدون ضابطه رشد کرد و به وضع امروزی رسید در حالی که برای زندگی چهار میلیون نفر ظرفیت داشت. در جریان رشد آن و ساخت بنا‌های گوناگون نه از دانش جغرافی استفاده شد و نه از کسانی که این اطلاعات را به‌صورت دقیق داشتند کمک گرفته شد. با این وجود، طرح‌هایی بود که بر اساس آن می‌توانستیم این مشکلات را کنترل کنیم. حالا ترافیک آزار دهنده و آلودگی شدید به همه آسیب می‌زند.
- نمی‌شود یک اطلس کامل برای پشتوانه علمی تمام این طرح‌ها درست کرد؟
چرا، ما از سال 72 موضوع طرح اطلس ملی را مطرح کردیم. باید مانند کشورهای پیشرفته‌ی جهان، یک مرجع دقیق علمی جغرافیایی داشته باشیم و با اتکا به آن طرح‌های مختلف عمرانی، اقتصادی، فرهنگی و ... مورد مطالعه و تصمیم‌گیری مسئولان قرار گیرد.
- در این زمینه به نقشه‌هایی برای آموزش به نوجوانان هم نیاز داریم؟
در مورد اطلس‌های آموزشی نیز نسخه‌هایی برای نوجوانان لازم است تا با رنگ و طراحی مناسب باعث علاقه‌مندی آنها شود. الآن اطلس‌های جهانی به محیط زیست اهمیت زیادی می‌دهند و ما هم باید نقشه‌های آموزشی نوجوانان را با همین ویژگی طراحی کنیم.
- در شهرستان‌ها هم از محصولات جغرافیایی استقبال می کنند؟
اتفاقاً نوجوانان شهرستانی بیشتر از تهرانی‌ها به نقشه اهمیت می‌دهند. از زمانی که مؤسسهی سحاب کارش را شروع کرد با این پدیده مواجه بودیم. پیش می‌آمد که نوجوانی برای ما نامه می‌فرستاد و می‌خواست برایش نقشه بفرستیم، ولی پول کافی نفرستاده بود یا اصلاً پولی نداشت. دراین موارد شادروان استاد سحاب نقشه را رایگان برایش ارسال می‌کرد.
- چرا نام خلیج‌فارس اهمیت دارد؟
مؤسسهی سحاب برای دفاع از نام خلیج فارس هم زیاد فعالیت کرده است. از جمله تولید و انتشار کتاب «خلیج‌فارس در نقشه‌های کهن»، «مجموعه‌ی مصوّر تاریخی خلیج فارس» علاوه بر گردآوری و انتشار اسنادی دیگر در این زمینه. از محمدرضا سحاب درباره‌ی بنیان این مشکل و دلیل اهمیت آن می‌پرسیم.
- دریا‌ها و کوه‌ها اسامی مختلفی در فرهنگ‌های گوناگون دارند. چرا نام خلیج فارس اینقدر برای ما اهمیت پیدا کرده؟
اگر بحث درباره‌ی نام خلیج فارس یک موضوع تاریخی و علمی بود، هیچ اشکالی نداشت که اسامی مختلفی داشته باشد. شرایط دریای خزر این‌طور است. «بطلمیوس» نام این دریا را هیرکانی نوشته بود و «استخری» خزر. بعد از اسلام آن را بحر خزر می‌نامیدند. دریای مازندران و دریای قزوین هم اسامی دیگر آن است. در زبان‌های اروپایی به این دریا «کاسپین» می‌گویند.
- یعنی موضوع خلیج فارس یک موضوع کاملاً سیاسی است؟
دقیقاً. خلیج فارس در طول تاریخ همین نام را داشته، ولی جمال عبدالناصر حاکم مصر که در جنگ شکست خورده بود به‌خاطر اینکه آن موضوع را تحت‌الشعاع قرار دهد بحث نام مجعول «خلیج عربی» را مطرح کرد، ولی دولت ایران در همان زمان واکنش مناسبی نشان نداد. البته قبل از آن نیز کسانی مانند عبدالکریم قاسم در عراق هم این نام ساخنگی را عنوان کرده بودند تا در اختلافات مرزی خود با ایران از آن استفاده کنند. زمانی که کشور مصر و عبدالناصر ریاست اتحادیه‌ی عرب را برعهده داشتند دستوری برای استفاده از آن نام جعلی صادر کردند و بقیه کشورهای عربی هم با گسترش «پان عربیسم» شروع به تحریف نام خلیج فارس کردند. باید دولت ایران واکنش مناسبی در برابر اتحادیه‌ی عرب نشان می‌داد.
- اروپاییان هم در این تغییرنام نقش داشتند؟
بله آنها به این اختلاف دامن می‌زدند. «سرچارلز بلگریو» که کارگزار بریتانیا و مشاور شیخ بحرین بود، در کتاب «ساحل دزدان» مینویسد: «خلیج فارس که عرب‌ها به آن «خلیج عربی» می‌گویند و ما به‌خاطر رعایت ادب از این اسم استفاده می‌کنیم.» در حالی‌که در زمان نوشتن این کتاب اصلاً از این نام جعلی استفاده نمی‌شد.
نقشه‌خوانی در مدرسه
زمانی که خانواده و فامیل نمره‌های یک دانش‌آموز را می‌پرسند سراغ ریاضی و زبان می‌روند و کمتر کسی از درس جغرافی سؤال میکند. گویا این درس در میان درس‌های دیگر اهمیت زیادی ندارد. خود دانش‌آموزان هم علاقه‌ی چندانی به جغرافی نشان نمی‌دهند. قسمت مهمی از فعالیت‌های مؤسسهی سحاب صرف تهیه‌ی منابع آموزشی برای مدارس میشود. محمدرضا سحاب درباره‌ی آموزش جغرافی و اهمیت استفاده از نقشه در این درس حرفهای زیادی دارد.
تیراژ اطلس آموزشی در ایران 20 هزار جلد است و در ژاپن 800 هزار تا یک‌میلیون جلد. باید از سنین کم نوجوانان را با نقشه آشنا کرد تا به اهمیت آن پی ببرند. متأسفانه در آموزش و پرورش به این موضوع اهمیت زیادی داده نمی شود. گاهی اوقات گفته میشود که آموزش صحیح احتیاج به هزینه دارد، ولی تهیه‌ی نقشه در مقابل دیگر هزینه‌ها زیاد نیست. تنها باید به دیوار کلاس یک میخ زد و نقشه را آویزان کرد. این حداقل امکانات است.
بعد از امکانات، این معلم است که باید توجه دانش‌آموز را جلب کند. اگر نوع آموزش اصلاح شود، خود دانش‌آموزان علاقه پیدا می‌کنند که به سفرهای علمی بروند و برخی از این جلوه‌های جغرافیایی را ببینند. این‌جا دیگر تخته‌سیاه کافی نیست و باید دانش‌آموزان را به طبیعت برد تا سوار خودرو از جاده‌های کوهستانی بالا بروند و از ابرها رد شوند و دنیای اطراف خود را کشف کنند، دنیایی که قبلاً فقط روی کاغذ آن را دیده بودند.
ما الآن در مرحله‌ی تهیه‌ی نقشه‌ی مناسب و قانع کردن مسئولان مدارس برای کاربرد آنها هستیم. اما مگر نوجوان ایرانی از نوجوان آلمانی استعداد کم‌تری دارد؟ آلمان یکی از کشورهای پیشرو در نقشه‌نگاری است و دلیلش این است که از کودکی به این دست استعداد‌ها اهمیت میدهد. زمانی که برای یک نمایشگاه به این کشور رفته بودم، سوار تاکسی‌ای شدم که راننده‌اش از مهاجران خاورمیانه بود. وقتی فهمید ایرانی هستم گفت چهره‌های نخبه و سرشناس ما شاعر، ولی نخبگان این‌جا مهندس‌اند، زیرا بچه‌هایشان با «لگو» بازی می‌کنند.
عکس‌ها: مهبد فروزان
«شب مظاهر مصفا» امروز (چهارشنبه، 16 اسفندماه) ساعت 17 برگزار میشود.
به گزارش بخش ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در «شب مظاهر مصفا»، مهدی محقق، امیربانو کریمی، مهدی ماحوزی، محمدسرور مولایی، مهدی نوریان، محمد خلیلی، وحید عیدگاه و تقی سعیدی سخن می‌گویند و پیام دکتر احمد مهدوی دامغانی خوانده میشود. همچنین فیلمی مستند به نمایش درمی‌آید.
این شب از شبهای مجله بخارا با همکاری مؤسسه فرهنگی هنری ملت، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، مرکز دایرةالعمارف اسلامی و گنجینه پژوهشی ایرج افشار در ساختمان کانون زبان پارسی (خیابان ولی عصر، سه‌راه زعفرانیه، خیابان عارف‌نسب، شماره 12) برگزار میشود.
در معرفی مظاهر مصفا عنوان شده است: دکتر مظاهر مصفا فرزند اسماعیل مصفاست که در سال 1311 خورشیدی در اراک و در خانواده‌ای بافرهنگ از اهالی تفرش دیده به جهان گشود. دکتر مصفا دوران تحصیلات اولیه خود را در مدرسه حکیم نظامی قم گذراند و تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی تا اخذ درجه دکتری از دانشگاه تهران ادامه داد. هنگام تحصیل در دانشگاه به استخدام آموزش و پرورش درآمد و مدتی هم رییس فرهنگ قم بود و چندی هم ریاست مدرسه عالی قضایی قم را به عهده داشت.
او در جوانی با دکتر امیربانو کریمی، دختر امیری فیروزکوهی، ازدواج کرد و ثمره این وصلت، دو دختر و دو پسر بود به نام‌های علی، کیمیا ، گلزار و امیراسماعیل.
دکتر مظاهر مصفا یکی از قصیده‌سرایان ایرانی بعد از ملکالشعاری بهار است. او در کشورهای افغانستان و هند و دیگر کشورهای فارسی‌زبان نیز دارای شهرت است. قصیده هیچ وی یکی از شعرهایی است که دکتر غلامحسین یوسفی در کتاب «چشمه روشن» به بررسی آن پرداخته و پروفسور صلاح الصاوی (شاعر و سخن‌سنج مصری) در کتاب «العدمیه فی شعر» آن را ترجمه، نقد و بررسی کرده است و تا کنون چند مجموعه شعر از دکتر مصفا به چاپ رسیده است.
پژوهشکده هنر همزمان با برگزاری «همایش ملی هنرهای آیینی در ایران» از محمد میر شکرایی، پژوهشگر و مردم شناسی ایران تجلیل میکند.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فرهنگستان هنر، این مراسم با همکاری فرهنگستان هنر، پژوهشکده هنر، معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و انجمن انسان‌شناسی ایران برگزار میشود.
مراسم تجلیل از محمد میرشکرایی سه شنبه 8 اسفند ماه، ساعت 17 تا 19 در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار میشود.
علاقمندان برای شرکت در این مراسم می‌توانند به نشانی خیابان ولی‌عصر(عج)، پایین‌تر از چهارراه طالقانی، شماره 1552 تالار ایران فرهنگستان هنر مراجعه کنند.
ورود برای کلیه علاقمندان آزاد است.
محمد میرشکرایی در یلدای سال 1321 در شهر تفرش متولد شد.
پس از عزیمت به تهران دوره دبیرستان را در مدرسه شرف گذراند و انجمن ادبی را زیر نظر استاد ابولقاسم جنتی عطایی به همراه تنی چند از هم‌کلاسی‌های خود بنیان گذاشت.
در سال 1341 نیز کانون جوانان تفرش را دایر و نخستین دست‌نوشته‌های خود را با موضوعات فرهنگی و اجتماعی در نشریه آن منتشر کرد.
وی دوره کارشناسی ارشد خود را در رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی و سپس دوره دکترای را در کشور تاجیکستان گذراند و در سال 1352 به استخدام مرکز مردم‌شناسی ایران در وزارت فرهنگ و هنر درآمد و مسئولیت حوزه مرکزی (شامل استان‌های امروزی تهران، قم، قزوین، و البرز) را عهده دار شد.
سرپرست موزه پژوهشی مردم‌شناسی و تحقیقات روستایی مرکز مردم‌شناسی ایران، مدیر پژوهش‌های مردم‌شناسی کشور و سپس رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی، سردبیر فصلنامه نامه پژوهشگاه میراث فرهنگی، مدیرمسئول و سردبیر فصلنامه بین‌المللی و دو زبانه هفت‌گنبد، مسئول تهیه پرونده ثبت ملی و ثبت جهانی نوروز در برنامه‌های سازمان یونسکو و میراث فرهنگی کشور، عضویت در گروه تاریخ هنر پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، عضویت در 14 شورا و کمیته‌های ملی از جمله: شورای حکام میراث ناملموس (معنوی) یونسکو در آسیای غربی و مرکزی و ... را در کارنامه فعالیت‌های خود دارد.
«هنرهای بومی در صنایع دستی باختران»، «جاذبه‌های فرهنگ سنتی ایران»، «گرفتگی خورشید و ماه در فرهنگ مردم ایران»، «مُهر و داغ بر خرمن و دام»، «زبان مردم ماسوله»، «فرهنگ نمایش‌های عامیانه (عامه) ایران» و ... از تالیفات میرشکرایی محسوب میشود.
از وی همچنین تاکنون چندین مقاله در زمینه فرهنگ و هنر ایران منتشر شده است.
به گزارش مرآت نیمه اول قرن پنجم هجری، سکتهای بر «امین‌الاسلام طبرسى» عارض میشود. خاندانش به این گمان که علامه به رحمت ایزدی پیوسته است، او را به خاک میسپارند! علامه در قبر به هوش می‌آید و نذر میکند اگر نجات یافت...
در ادامه معرفی مفاخر و بزرگان شیعه، در این شماره به معرفی «علامه طبرسی» می‌‌‌پردازیم.
در شماره‌‌های پیشین «ابن‌فهد حلی»، «سیدبن طاووس»، «سید بحرالعلوم»، «شیخ مفید»، «شیخ صدوق»، «شیخ کلینی»، «علامه حلی»، «سید مرتضی»، «سید رضی» و «شیخ طوسی» معرفی شدند.
ولادت
ابو على، فضل بن حسن طبرسى، معروف به «امین‌الاسلام طبرسى»، «امین‌الدین» و «امام مفسران» از علمای بزرگ اسلام و شیعه در حدود سالهاى 468 یا 469 هجرى قمری در مشهد مقدس به دنیا آمد.
شخصیت علمی علامه طبرسی
امین‌الاسلام طبرسى در علوم متداول عصر خویش از علوم ادبى مانند صرف، نحو، معانى، بیان و غیره و علوم شرعى مانند کلام، فقه، تفسیر و حدیث، و در علوم دیگر مانند ریاضى و نیز در شعر، تبحر داشت.
ایشان در نقل اقوال تعصبى نشان نمىداد و به همه اصناف و فرق به یک دیده مىنگریست. آنچه را صحیح و معقول مىدانست، از هر کس که باشد، چه مخالف و چه موافق، بازگو مىکرد و در تقدیم و تأخیر نام آنان غرضى خاص، نداشته است.
با آنکه ایشان در زمانى مىزیست که عالمان فرق مختلف مذهبى تنها به اقوال معتقدان طریقه خویش اعتنا داشتند و روایات منقول از مجراى مخالفان خود را هر چند که مؤید نظرشان بود مطرود مىشمردند، وى در نقل نظر مخالفان، باکى نداشت.
طبرسی چگونه تلفظ میشود؟
علامه طبرسى را بسیارى از بزرگان، منسوب به طَبَرستان دانستهاند که در این صورت، طَبَرسى (با فتحه اول و دوم) خوانده مىشود.
برخی بر این باورند که طبرسى منسوب به تفرش است و تلفظ آن طَبرِسى است (فتحه اول، سکون دوم و کسره سوم) بر وزن تَفرِشى.
آنها گفته‌اند اولا: اگر از طبرستان بود نسبت او طبرى مىشد نه طبرسى و ثانیا بیهقى در کتاب تاریخ بیهق او را منسوب به تفرش مىداند و با توجه به هم عصر بودن آنان و اینکه هر دو چند سال در بیهق بوده‌اند و با یکدیگر آشنایى نزدیک داشتهاند قول بیهقى مقدم بر دیگران است.
عنوان طبرسی مشترک بین چند عالم بزرگ
عنوان طبرسى بیشتر اوقات بر امین‌الاسلام فضل بن حسن طبرسى، صاحب تفسیر مجمع‌البیان اطلاق مىشود اما علاوه بر وی بر بعضى دیگر از بزرگان نیز اطلاق مىشود از جمله:
1- احمد بن على طبرسى مؤلف کتاب احتجاج
2- حسن بن فضل طبرسى، نویسنده کتاب مکارم الأخلاق. وی فرزند امین‌الاسلام است.
3- ابو محمد بن فضل طبرسى که معاصر امین‌الاسلام است و ابن شهر آشوب از او روایت نقل کرده است.
خاندان امین‌الاسلام طبرسی
خاندان طبرسى از خاندانهاى معروف بین شیعیان است. پدر او حسن بن فضل، از علماى عصر خود بوده است.
فرزند او رضى الدین، حسن بن فضل طبرسى نیز چون خورشیدى در آسمان علم و زهد و تقوا مىدرخشد. او از شاگردان پدرش بوده و مؤلف کتب فراوانى از جمله «مکارم الأخلاق» است.
نوه امین‌الاسلام طبرسى نیز دنباله راه پدر و جد خویش را گرفته و کتابى ارزشمند چون «مشکاة‌الأنوار» به یادگار گذاشته است.
استادان طبرسی
مهمترین اساتید و مشایخ روایت فضل بن حسن طبرسى:
1- ابو على طوسى، فرزند شیخ الطائفه شیخ طوسى
2- حسن بن حسین، جد شیخ منتجب الدین صاحب کتاب فهرست
3- موفق الدین بکر آبادى
4- ابو الحسن، عبید الله بیهقى
5- شیخ جعفر دوریستى که از شاگردان شیخ مفید است.
شاگردان طبرسی
شاگردان مرحوم امین‌الاسلام طبرسى بسیارند، از جمله:
1- فرزند بزرگوار او رضى الدین حسن بن فضل طبرسى، صاحب کتاب مکارم الأخلاق
2- ابن شهر آشوب مازندرانى، مؤلف کتاب معالم العلماء
3- شیخ منتجب الدین صاحب فهرست
4- قطب الدین راوندى
5- عبد الله بن جعفر دوریستى
6- شاذان بن جبرئیل قمى
تألیفات امین‌الاسلام طبرسی
بیهقی تالیفات طبرسی را زیاد دانسته است اما آنچه به دست ما رسیده به 20 عنوان نمىرسد.
از جمله کتب علامه طبرسى عبارتند از:
1- مجمع البیان فی تفسیر القرآن که در 10 جلد تألیف شده است. این کتاب از بهترین تفاسیر شیعه است و شهرتى جهانى دارد.
2- الکافی الشّافی من کتاب الکشاف، خلاصهاى است از کتاب تفسیر کشاف زمخشرى.
3- جوامع‌الجامع.
این کتاب پس از مجمع البیان از معروف‌ترین آثار علامه طبرسی است که در مدّت یک سال (از ماه صفر 542 تا محرم 543 ق) و پس از اتمام دو تفسیر گذشته تألیف شده است.
در این تفسیر گزیده گویی، شیوه مفسر است و وی کوشیده تا مطالب مهم و برجسته و لطایف آن دو کتاب را گردآوری کرده، از برخی مطالب آن دو تفسیر کبیر و الوجیز صرف نظر نماید.
همچنین حسن ابتکار و لطف تعبیری که در بیان دقایق آیات و کیفیت توجیه آن به کار رفته و استفاده‌‌‌ای که از کشّاف زمخشری شده، باعث شد که این تفسیر از مجمع البیان ممتاز شود.
علامه، جوامع‌الجامع را به دلیل کمی حجم و فزونی فوایدش، وسیط نیز نامیده است.
بیشتر مطالب تفسیر جوامع‌الجامع از کشّاف زمخشری اقتباس شده است. در پارهای از موارد نیز مطالبی از تفسیر مجمع البیان خود را نقل کرده است.
این تفسیر در مقایسه با کشاف امتیازاتی دارد؛ همچون اختصار و حذف زواید و مطالب غیر ضروری، نقل روایاتی از طرق شیعه که گاهی با تفسیر صاحب کشاف موافق و در بسیاری از مواضع با آن مخالف است و بیان آراء کلامی شیعه امامیه در مواردی که با دیدگاه معتزله موافق نیست یا نظر شخصی طبرسی در تفسیر آیه با نظر زمخشری مخالف است که در این صورت طبرسی از نظر صاحب کشاف عدول نموده و آنچه را خود حق می‌دانسته ذکر کرده است.
4- المستمد من البیان
5- الوافی در تفسیر قرآن
6- إعلام الورى بأعلام الهدى، در فضائل ائمه علیهم‌السلام.
7- تاج الموالید در اَنساب.
8- الآداب الدینیة للخزانة المعینیة.
9- النور المبین.
10- کنوز النجاح.
11- عدة السفر و عمدة الحضر
تفسیر بزرگ مجمع البیان
مجمع البیان، تفسیری جامع و از مهمترین تفاسیر شیعه، طی اعصار و قرون مختلف است. این تفسیر از نظر ادبی و حسن تالیف، از بهترین‌‌هاست.
در طبقه بندی تفسیرهای قرآن کریم، کتاب مجمع‌البیان، تفسیر ادبی محسوب میشود.
از دلایلی که مولف این تفسیر در تالیف این کتاب بیان داشته این است که او معتقد بود که دانشمندان امامیه پیش از او حق قرآن را ادا نکردهاند.
وى از مـیـان تـفـسیرها فقط تفسیر تبیان را به دیده تحسین نگریسته است، هر چند که آن را نیز از نـظـر تـرتـیـب و نـظـم، نـاقـص یـافـتـه اسـت. به همین خاطر به دنبال نوشتن تفسیری بوده که شـامـل تـمـام عـلوم قـرآنـى اعم از قـرائت، اعـراب، بـیـان لغـات مـشـکـل، ذکـر مـوارد مـعـانـى و بـیان، شأن نزول، اخبار وارده در آیات، شرح و تبیین قصص، توضیح احکام و تشریح اصول و فروع دین از دیدگاه قرآن باشد.
سبک تفسیری علامه طبرسی
مجمع البیان، از تفاسیر مهم قرن ششم و به زبان عربی است. سبک و شیوه تدوین و تبویب این تفسیر در میان همه تفسیرهای اهل سنت و شیعه، چه فارسی و چه عربی بی سابقه و کم نظیر است؛ زیرا دارای نظمی متین و خاص و همچنین مرتب با روش علمی و در عین حال ساده است و ویژگی اصلی آن هم این است که دارای نظم و ترتیب در عرضه مباحث است.
تفسیر مجمع البیان در مسائل ادبی (از جمله نحو و لغت) مباحث مشروح و مبسوطی دارد به همین خاطر جنبه نحو و لغت در این تفسیر قوی‌‌‌تر است.
طبرسی در مباحث لغوی به طور دقیق با کمک اشعار عربی، مباحثی را مطرح میکند و در مباحث نحوی و ادبی، مرجع مناسبی برای دیگران است.
طبرسی به صراحت در مقدمه تفسیرش آورده است که از تفسیر التبیان شیخ طوسی استفاده کرده و اساس کارش مبتنی بر التبیان است.
تفسیر مجمع البیان از دیدگاه اندیشمندان اهل سنت
شیخ عبدالمجید سلیم
او که از مفتیان مصر و همچنین از رئیسان قبلی دانشگاه الازهر مصر بوده، در مورد تفسیر مجمع البیان و مولف آن میگوید:
مجمع‌البیان کتابی گرانسنگ، سرشار از دانش و معرفت، آکنده از فواید و معانی با ترتیبی نیکو و شایسته است. اگر بگویم این تفسیر سرآمد تمام تفاسیر قرآن و مرجع تمام دانشها و مباحث قرآنی است، مبالغه و گزاف نگفته‌‌ام و راه را به خطا نپیموده‌‌ام. (مقدمه مجمع البیان، چاپ مصر)
شیخ محمود شلتوت
وی نیز که در زمان خود مفتی مصر و همچنین شیخ و رئیس الازهر مصر بوده است، با نوشتن مقدمه‌‌ای بر مجمع البیان چاپ شده در مصر این گونه گفته است:
مجمع البیان در بین کتابهای تفسیری قرآن بی‌همتاست. این تفسیر با گستردگی خاص و عمقی ویژه و عمق معانی و تنوع مباحثش و در تنظیم و ویرایش از امتیاز و ویژگی خاصی برخوردار است که در میان تفاسیر پیشین چنین ترتیبی وجود نداشته است و در بین آثار بعد از خود نیز کم نظیر است.
سابقه ذهنی که از کتابهای گذشتگان داریم، این است که آیات و روایات را در مسائل مختلف گردآوری می‌کردند و همه آن را به هنگام بحث یک جا ذکر می‌کنند که در این میان گاهی فنی به فن دیگر اخلاط پیدا کرده و خواننده نمیتواند خود را از میان آن مجموعه‌‌ها نجات دهد. گاهی هم به یک بٌعد از ابعاد مساله‌‌ای در حد اطناب و ملال آور روی می‌‌آوردند و در بعد دیگر همان مساله را در حدی کوتاه می‌‌آوردند که مخل فهم بود. اما مجمع البیان شاید نخستین تفسیری باشد که توانسته است حق مطلب را ادا کند و توأم با طراوت بحث کند، در عین حال با تعمق در درس؛ نظم و ترتیب و سبک عالی را نیز داشته باشد. این کتاب به خواص و مزایای تفسیر قرآن نیز پرداخته است، علاوه بر آن روشهای علمی و فکری ارزندهای را در خود جای داده است....
از امتیازات این تفسیر، آزادی فکر، تقریب میان مذاهب است که در مدار حق و در مسیر حقیقت و با اخلاص کاملی حرکت میکند.
این مفسر چه بسا در مرحله بررسی‌های تطبیقی و مقارن، مذهب و نظر دیگران را بر مذهب و بینش خود مقدم داشته و با نهایت رعایت درجه امانت و دقت، در نقل نظریات و آراء دیگران کار کرده است، در حالی که به دور از دشنام و ناسزا گویی نسبت به سایرین می‌‌باشد.
او نظریات غیر خودش را طوری پرورش داده است که گویا میخواهد همان نظر را قبول نماید و این کار بر خلاف بعضی از برادران اهل سنت است که در وقت برخوردشان با نظریات شیعه آنان را با رفض، کنار زده و آنان را رافضه می‌‌خوانند و یا چنان که برخی برادران شیعه در حین نقل آراء اهل سنت آنها را ناصبی می‌‌نامند. اما طبرسی همیشه آیه ذیل را معیار عمل و قضاوت خویش قرار داده است «و جادلهم بالتی هی احسن» (رسالة الاسلام، شماره سوم، سال دهم؛ و مجله مکتب اسلام، شماره های 5و6 سال پنجم)
ذهبی صاحب التفسیر والمفسّرون
محمدحسین ذهبی از علمای اهل تسنن با اینکه رویکرد خوبی نسبت به شیعه و تالیفات آن ندارد ولی در برابر عظمت شیخ طبرسی نتوانسته آن را ستایش نکند و گفته است:
مولف مجمع البیان تبحر کاملی در فنون مختلف از علم و معرفت داشت و تالیفش نیز ترتیب خوب و زیبایی دارد و در هر مورد که وارد بحث شده است در قرائت، لغت، وجوه اعراب، شرح معانی، شأن نزول، بیان ارتباط آیات و.. به خوبی از عهده‌اش برآمده است.
او در تشیع خود غلو و افراط ندارد ... این تفسیر حسن ترتیب و زیبایی تهذیب و دقت تعلیل و قوت و نیرومندی حجت و برهان را در بر دارد. (ذهبی، محمدحسین؛ التفسیر و المفسرون، دارالکتب الحدیثه، 1976، چاپ دوم، ج 2، ص137)
ماجرای سکته علامه طبرسی و دفن شدنش قبل از مرگ
برخی از مورخان با بیان داستانی از علامه طبرسی، انگیزه دیگری را در علت نوشتن تفسیر، دخیل می‌‌دانند. آن حکایت، این است:
زمانی سکتهای بر علامه طبرسی عارض میشود و خاندانش به این گمان که او به رحمت ایزدی پیوسته است وی را به خاک میسپارند.
او پس از مدتی به هوش آمده، خود را درون قبر میبیند و هیچ راهی را برای خارج شدن و رهایی از آن نمی‌‌یابد. در آن حال نذر میکند که اگر خداوند او را از درون قبر نجات دهد کتابی را در تفسیر قرآن بنویسد.
در همان شب، قبرش به دست فردی کفن دزد، نبش میشود و آن گورکن پس از شکافتن قبر شروع به باز کردن کفنهای او میکند. در آن هنگام علامه دست او را میگیرد! کفن دزد از ترس، تمام بدنش به لرزه میافتد، علامه با او سخن میگوید، لیکن ترس و وحشت آن مرد بیشتر میشود.
طبرسی به منظور آرام ساختن او، ماجرای خود را شرح میدهد و پس از آن می‌‌‌ایستد. کفن دزد نیز آرام شده، با درخواست علامه که قادر به حرکت نبود، او را بر پشت خود می‌‌‌نهد و به منزلش می‌‌‌رساند. طبرسی نیز به پاس زحمات آن گورکن، کفنهای خود را به همراه مقدار بسیاری پول به او هدیه میکند.
آن مرد نیز با مشاهده این صحنه‌‌‌ها و با یاری و کمک علامه توبه کرده، از کردار گذشته‌‌‌اش از درگاه خداوند طلب آمرزش میکند.
علامه طبرسی پس از آن به نذر خود وفا کرده، کتاب مجمع البیان را مینویسد. (ریاض العلماء، ج 2، ص 358؛ روضات الجنات، ج 5، ص 362؛ مستدرک الوسائل، ج 3، ص 487)
شهادت علامه طبرسی
مفسر بزرگ قرآن و عالم ربّانى، امین‌الاسلام طبرسى پس از حدود 80 سال زندگى سراسر تلاش و مجاهده، شبانگاه روز نهم ذی‌حجه (شب عید قربان) در سال 548 هجرى در سبزوار از دنیا رفت.
بنابر نقل بزرگانى چون علامه سید محسن امین، طبرسى به مرگ طبیعى از دنیا نرفت؛ بلکه به دست دشمنان (به وسیله سم) به شهادت رسید، اما از جزئیات شهادت او اطلاع دقیقی در دست نیست.
پیکر پاک علامه از سبزوار به مشهد مقدس انتقال یافت و در نزدیکی حرم مطهر امام رضا علیه‌‌السّلام در محلی به نام قبرستان قتلگاه به خاک سپرده شد.
آرامگاه او که در ابتدای خیابان طبرسی واقع شده، از آغاز، محل زیارت مؤمنان بوده است و در سال 1370 به موجب طرح توسعه اطراف حرم، به داخل باغ رضوان انتقال داده شد.
اراک- خبرگزاری مهر: استاد فتحعلی واشقانی، استاد و هنرمند برجسته خط صبح امروز در میان اندوه دوستداران هنر طبق وصیت خودش در روستای زادگاهش واشقان به خاک سپرده شد.
به گزار ش خبرنگار مهراستاد فتحعلی واشقانی، هنرمند برجسته خط صبح سه شنبه در میان اندوه دوست داران هنر طبق وصیت خودش در زادگاهش روستای واشقان به خاک سپرده شد.
دستانی هنرمند از خطه فرهنگ و هنر
استاد فتحعلی واشقانی در سال 1309 در روستای واشقان نگین سرسبز خطه فراهان در خانواده ای کشاورز به دنیا آمد، در آن زمان نیز خطه فراهان، تفرش و آشتیان همچون گذشته کانون علم و ادب و خاستگاه مردان نامی فرهنگ و هنر ایران بود.
در چنین محیطی فتحعلی واشقانی در کنار کشاورزی به فراگیری قرآن کریم، تحصیلات معموله و تمرین خوشنویسی پرداخت.
اولین استاد وی ذبیح الله واشقانی بود که سرمشق" اول کارها بنام خدا "را بر لوح چوبین بر او تعلیم کرد. وی درسال 1335 به تهران مهاجرت کرد و یک سال بعد در کلاس هاس آزاد خوشنویسی که بعدها به انجمن خوشنویسان ایران تبدیل گردید نزد استاد سید حسین و سید حسن میرخانی به آموزش خط نستعلیق پرداخت.
انجمن خوشنویسان ایران در سال 1343 وی را بعنوان اولین مدرس خود انتخاب کرد که بسیاری ازهنرجویان ایشان در حال حاضر مدرس انجمن خوشنویسان ایران هستند.
استاد واشقانی در سال1358 از سوی انجمن خوشنویسان ایران و بنا به تشخیص استاد سید حسین میرخانی، استاد علی اکبر کاوه، استاد بوذری و استاد سید حسن میرخانی به درجه استادی نائل و در سال 1367 نیز به عنوان مقام در جه اول هنری ایران و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت علوم مدرک دکترا دریافت کرد.
وی در سال 1371 به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران جهت اشاعه هنر خوشنویسی به کشور یمن رفت و سال 75 نیز به همین منظور به کشور جمهوری آذربایجان سفر کرد.
در کلیه نمایشگاه های عمومی در داخل و یا خارج از کشور آثار استاد به نمایش در آمده و مایه مباهات ایرانیان بوده است.
آنچه که وی از اساتید خود آموخته بود و به شاگردانش می آموخت تنها زیبا نویسی کلمات نبود بلکه همراه با خوشنویسی بینش عرفانی، اندیشه آزاد، خلق نیکو و اخلاص و یکرنگی را نیز می آموخت.
از مجموعه آثار ارزشمند وی می‌توان به کتابهای مانایی چون کلک مشکین 1و2، آیت مهر ، چشمه خورشید، ترجمه کامل قرآن مجید، جلی قلم، دیوان حافظ شیرازی و مشق مشکین اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه استاد همواره در نوشتن و سخن گفتن متین بود، اظهار داشت: در طول 30 سال دوستی بنده نکته قابل تامل این بود که ایشان هرگز حرف باطل و مبتذل را نه بر زبان می آورد و نه می نوشت.
رضوانی فرد افزود: او در ازای کاری که می کرد هیچ چشمداشتی نداشت و اینقدر در کار خود استاد بود که هر کسی که از او می خواست برایش بنویسد بدون هیچ تعللی و به صورت بداهه برایش می نوشت.
حبیب الله امیدوارکه یکی از شاگردان استاد بوده است، افزود: وی شخصیت پاک و معنوی داشت و تا آنجایی که در توانش بود خواسته هایی که دیگران داشتند برآورده می کرد.
وی با اشاره به اینکه استاد واشقانی شاگرد اساتیدی چون سید حسن و سید حسین میرخانی بود، اظهار داشت: این دو استاد خود در کارشان به درجه اجتهاد رسیده بودند و استاد واشقانی جا پای جا آن ها گذاشته بود و از لحاظ تکنیک کاری بسیار شبیه اساتید خود بود.
امیدوار استاد واشقانی را موسس انجمن خوشنویسان استان مرکزی خواند و اضافه کرد: وی در بهمن ماه سال 1359 کلاس های خوشنویسی را در اراک دایر که بعدها منجر به افتتاح انجمن خوشنویسان استان مرکزی شد.
وی ادامه داد: استاد در شرایط سخت جنگ سال 59 و 60 تمام سختی ها را قبول و از تهران به اراک می آمد و شاگردهای زیادی را در استان مرکزی تربیت نموده است.
استاد فتحعلی واشقانی در دین و اخلاق برجسته و زبانزد بود
مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی گفت: استاد فتحعلی واشقانی یک از مفاخر استان مرکزی بودند که علاوه بر اینکه هنرمندی متعهد بود در دین و اخلاق نیز زبانزد بود.
مصطفی مشایخی افزود: استاد فتحعلی واشقانی یکی از اساتید به نام در حوزه هنرهای تجسمی و به طور ویژه هنر خوشنویسی بودند که ضایعه مرگ استاد برای جامعه هنری استان مرکزی بسیار تاسف بار است.
مشایخی با اشاره به اینکه خوشبختانه از استاد واشقانی در زمان حیاتش تجلیل بعمل آمده افزود: با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر تجلیل از مفاخر در زمان حیات، سال گذشته از استاد واشقانی و استاد فراهانی از باقیمانده های نقاشی قهوه خانه ای در فرهنگسرای نیاوران تهران با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تجلیل بعمل آمد.
خبرگزاری فارس: «فتحعلی واشقانی فراهانی» استاد خوشنویسی ایران جمعه شب در سن 82 سالگی بر اثر پیشرفت بیماری سرطان درگذشت.
به گزارش خبرنگار هنرهای تجسمی فارس، فتحعلی واشقانی در سال 1309 در قریه واشقان از توابع فراهان اراک در خانواده‌ای کشاورز چشم به جهان گشود. او در مکتب خانه علاوه بر فراگیری قرآن کریم و آموزه های دینی و اخلاقی آن روز به تمرین خوشنویسی پرداخت. استاد نخستین سرمشق را بر لوح چوبین با عبارت «اول کارها به نام خدا» تعلیم کرد.سپس در سال 1337 نزد شادروان استاد حسین میرخانی در کلاسهای آزاد خوشنویسی به فراگیری خط نستعلیق مشغول شد. واشقانی در سال 1345 به عنوان مدرس خط نستعلیق در کلاسهای انجمن خوشنویسان به تعلیم هنر پرداخت و در سال1358 به مقام استادی خوشنویسی دست یافت و پس از انقلاب از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کسب درجه یک هنری نایل شد. «واشقانی» ضمن برگزاری کلاسهای آموزشی به تاسیس انجمن‌های خوشنویسان در شهرهای مختلف کشور (استان مرکزی) اراک، تفرش، آشتیان، ساوه، مامونیه، دلیجان، محلات، خمین، شازند، کمیجان، (استان فارس) لار و...اهتمام ورزید. استاد در سال 1371 به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران جهت اشاعه هنر خوشنویسی به کشور یمن رفت و سال 75 نیز به همین منظور به کشور جمهوری آذربایجان سفر کرد. صلابت در عین سادگی ، و استواری در عین ظرافت از ویژگیهای ممتاز خط استاد است. برپایی نمایشگاههای داخل و خارج از کشور و تربیت خوشنویسان بی‌شمار در طول سالهای متمادی از دیگر فعالیت‌های این استاد خوشنویس است. از مجموعه آثار ارزشمند ایشان می‌توان به کتابهای مانایی چون کلک مشکین 1و2، آیت مهر، چشمه خورشید، ترجمه کامل قرآن مجید،جلی قلم، دیوان حافظ شیرازی و مشق مشکین اشاره کرد. خانه صنایع دستی و نگارخانه مهمی درشهر اراک به نام استاد «فتحعلی واشقانی فراهانی» نامگذاری شده است. مراسم تشییع پیکر پاک استاد ساعت 9 صبح دوشنبه از مقابل انجمن خوشنویسان ایران برگزار میشود.
عصر ایران؛ هومان دوراندیش - دکتر محمود حسابی، فیزیکدانی است که بسیاری از ایرانیان امروزه او را یکی از مفاخر ملی تاریخ ایران و دانشمندی برجسته در علم فیزیک می دانند.
این تصور عمومی، البته مخالفانی هم دارد. برخی از اهالی فیزیک، و نیز متفکران و دانشمندانی دیگر، معتقدند دکتر حسابی برای ایرانیان بیش از حد بزرگ شده و او اساساً در علم فیزیک، فاقد جایگاه متصور اکثریت مردم ایران است.
این گروه از منتقدین، که برخی از نوشته ها و سخنان انتقادی آنها در سایت های اینترنتی نیز قابل دسترسی است، ایرج حسابی را یکی از عوامل اصلی "غلو در توصیف مقام دکتر حسابی" می دانند.
ایرج حسابی تنها پسر دکتر حسابی است و در بیست سال گذشته، چنانکه همه دیده ایم، بارها و بارها در رادیو و تلویزیون درباره دکتر حسابی سخن گفته است.
قائلان به قصه "غلو در مقام دکتر حسابی"، می گویند ایرج حسابی در "خاطرات تمام نشدنی اش از پدر"، هر بار داستان تازه ای از دکتر حسابی تعریف می کند که مصداق نشر اکاذیب به قصد ترفیع مقام پدر است. برخی از منتقدان ایرج حسابی، انگیزه این "غلوها" را سوءاستفاده شخصی می دانند و برخی دیگر، در برداشتی همدلانه تر، پاسداشت پدر را انگیزه اصلی "ادعاهای جعلی" می دانند.
حقیقت قصه هر چه باشد، در یک نکته نمی توان تردیدی داشت و آن اینکه، پسر دکتر حسابی، این روزها منتقدانی دارد که نه کم شمارند و نه بی تاثیر در افکار عمومی.
برخی از آنها می گویند شغل ایرج حسابی، "فرزند دکتر حسابی بودن" است (!) و همین دلیل کفایت می کند تا پسر دائماً از پدر بگوید! گفتگوی عصر ایران با مهندس ایرج حسابی، با هدف روشن شدن همین سوالات و ابهامات صورت گرفت.
ایرج حسابی در این گفتگو، بیش از همه، از دکتر رضا منصوری، نخستین رئیس انجمن فیزیک در ایران، انتقاد کرد و جان کلامش این بود که غلوهای نسبت داده شده به او، کار "دشمنان دکتر حسابی" است و رضا منصوری را هم راس و رئیس این "دشمنان" دانست.
وی ....
بقیه در ادامه مطلب..
چهارمین همایش تخصصی تعزیه نکوداشت استاد رضا حیدری با حضور محققین و پژوهشگران برجسته ایران در مجتمع فرهنگی هنری پرفسور حسابی شهرستان تفرش برگزار شد.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی در حاشیه این مراسم گفت : پیرو ثبت جهانی میراث معنوی تعزیه که در سال گذشته صورت گرفت امسال این نکوداشت با شکوه خاصی برگزار شد.
مجتبی رضوانی افزود: تعزیه، میراث فرهنگى آئینى ملت ایران است و وجود بیش از ده ها تعزیه خوان در تفرش در حالی است که پیش از آن این تعداد دو و سه برابر حال حاضر بوده و تعزیه خوانی فرهنگی مطرح در میان مردم بوده است
وی بیان کرد: صحنه هایی چون مادرانی که کودکان خود را در آغوش شبیه خوان امام حسین می دادند و از کاسه آبی که در دستان حضرت عباس بود می خورند، کمرنگ شده است اما اعتقاد مردم کمرنگ نشده و همچنانکه در هئیتها سینه زنی می کنند و در نوحه ها اشک می ریزند به لحظه لحظه مظلومیتی که امام حسین در تعزیه می کشد اعتقاد دارند و شاید نمود بیشتر فرهنگ تعزیه در گروی رفع مشکلات سر راه این هنر دینی و آئینی است.
استاد حیدری، محقق و نسخه نویس، هنرمندی زبردست در اجرای نمایش تعزیه و از جمله معدود شبیه خوانهایی بود که مطالعات تحقیقاتی در زمینه تعزیه و تاریخ اسلام است و در راه اصلاح تحریفات موجود در تعزیه نامه ها تلاشهای فراوانی کرده و این ویژگیها، وی را از سایر شبیه خوانها متمایز ساخته ونیز از صدایی شیوا بهره می برد.
خبرگزاری فارس: چهارمین همایش تخصصی تعزیه با محوریت نکوداشت «رضا حیدری» تعزیه‌خوان پیشکسوت کشورمان پنجشنبه 4 آبان ماه جاری در مجتمع فرهنگی هنری پروفسور حسابی شهرستان تفرش برگزار میشود.
به گزارش خبرگزاری فارس، چهارمین همایش تخصصی تعزیه با محوریت نکوداشت «رضا حیدری» و حضور محققین و پژوهشگران برجسته تعزیه کشور پنجشنبه 4 آبان ماه جاری در مجتمع فرهنگی هنری پروفسور حسابی شهرستان تفرش برگزار میشود.
در این همایش موضوعاتی همچون آسیب شناسی تعزیه، نقش پوشی در تعزیه و موسیقی در تعزیه مطرح و بررسی میشود.
مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری در زمینه موسیقی در تعزیه، داوود فتحعلی بیگی بازیگر و کارگردان تئاتر و پژوهشگر تعزیه درخصوص آسیب شناسی تعزیه، احمد جولایی درخصوص ادبیات تعزیه، محمد حسین ناصر بخت در زمینه ادبیات و نقش پوشی در تعزیه و اردشیر صالح‌پور در خصوص تعزیه خوانی و شخصیت استاد رضا حیدری به سخنرانی خواهند پرداخت.
در حاشیه این همایش نمایشگاهی از عکس تعزیه، اثاث و لباس تعزیه و نسخ تعزیه برگزار خواهد شد که در بردارنده گوشه‌ای از گنجینه‌های شهرستان تفرش در خصوص این هنر تاریخی ایرانی است.
رضا حیدری سال 1318 در تفرش، مهد تعزیه ایران، متولد شده است. وی از جمله شبیه خوان‌های مشهور ی است که این حرفه را از اوایل کودکی نزد پدر خویش آموخت و توانست نسل فعلی شبیه خوانی ایران را پرورش دهد.
این همایش ساعت 9 صبح روزیاد شده در مجتمع فرهنگی هنری پروفسور حسابی شهرستان تفرش با حضور هیئت‌ها و انجمن‌های تعزیه ایران برگزار خواهد شد.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش :
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، وی همچنین به عنوان مربی و معلم خط نستعلیق در کلاسهای انجمن خوشنویسان ایران از سال ۱۳۴۶ نیز فعالیت کرده‌است و از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان استان مرکزی است که از بدو تأسیس تا کنون، این همکاری ادامه داشته‌است.
وی شاگرد استادان سیدحسین میرخانی و سیدحسن میرخانی است.
فتحعلی واشقانی در سال ۱۳۰۹ هجری خورشیدی در روستای واشقان از توابع فراهان تفرش متولد شد. دراوان کودکی نخست به فراگیری قرآن و تحصیلات مکتبی و تمرین خوشنویسی پرداخت. اولین استادش در خط، میرزا ذبیح‌الله واشقانی بود که اولین سرمشق را بر لوح چوبی با عبارت «اول کارها به نام خدا» تعلیم کرد.
وی در سال ۱۳۳۵ به تهران مهاجرت کرد و در کلاس اساتید بزرگی همچون سیدحسین و سیدحسن میرخانی شرکت نمود و مراحل رشد در خوشنویسی را طی کرد. انجمن خوشنویسان ایران در سال ۱۳۴۳ او را به عنوان اولین مدرس خود انتخاب نمود و بسیاری از شاگردان ایشان هم‌اکنون در انجمن خوشنویسان ایران به عنوان مدرس فعالیت می‌کنند.او در سال ۱۳۵۹ به تشخیص اساتید سیدحسن و سیدحسین میرخانی٬ علی اکبر کاوه و ابراهیم بوذری به درجهٔ استادی رسید.
وی در سال ۱۳۶۷ به استناد آثار قلمی و نمایشگاه و فعالیت فرهنگی هنری که از وی به جا مانده بودگواهینامه درجه یک هنری که معادل مدرک دکتری است را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
استاد ضمن برگزاری کلاس های آموزشی به تاسیس انجمن خوشنویسان در شهرهای اراک، تفرش، آشتیان، ساوه، مامونیه، دلیجان، محلات، خمین، شازند، کمیجان، خنج، اوز، گراش، لار، لامر و بستک اهتمام ورزید.
او در سال ۱۳۷۱ به‌عنوان نماینده ایران برای اشاعه هنر خوشنویسی به کشور یمن رفت و در سال ۱۳۷۵ نیز به همراه سایر استادان به کشور جمهوری آذربایجان سفر کرد. وی در سال ۱۳۷۵از اکبر هاشمی رفسنجانی لوح تقدیر دریافت کرد.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش :
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، مدیر كل ثبت احوال استان مركزی در حاشیه این مراسم گفت : ایجاد گنجینه هویتی مشاهیر كشوردر راستای تجلیل و پاسداشت از مشاهیر و شخصیت های برجسته علمی، فرهنگی و سیاسی كشور در دستور كار ثبت و احوال قرار گرفته است.
چقایی با بیان اینكه تاكنون از 66 سند سه جلدی در استان رونمایی شده ، افزود: شخصیت های علمی و سیاسی بسیاری در طول تاریخ از استان مركزی به ویژه شهرستانهای اراك، تفرش و آشتیان برخاسته اند.
وی گفت : ثبت احوال استان به منظور معرفی این شخصیت های علمی به نسل امروز اقدام به ایجاد گنجینه اسناد هویتی در این شهرستان ها و سرمایه گذاری در این زمینه كرده است.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش :
مردم‌سالاری
روزنامه مردم سالاری در سرمقاله خود با عنوان « دکترحسابی و رابطه بین فضای اجتماعی و سرمایه اجتماعی » به قلم « میرزا بابا مطهری‌نژاد » آورده است.
یک مثل آفریقائی میگوید: کسی که میوه می‌خورد، باید سپاسگزار کسی باشد که درخت را کاشته است. معمار دانشگاه و کاشت درخت تحصیلات نوین دانشگاهی در کشور دکتر سیدمحمود حسابی است که این روزها بیستمین سال یاد درگذشت او را شاهد هستیم. هر کس که به هر شکل امروز در ایران از دانشگاه و محصولات فکری و علمی و عملی آن بهره می‌برد باید از این شخصیت جهانی و افتخاراتش سپاسگزار باشد.
دکتر حسابی را تنها به عنوان یکی از مفاخر علمی کشور نباید به حساب آورد که اگر تنها همین هم بود، بزرگداشت یاد و نام او سزاوار بود، ولی علاوه بر این امتیاز، دکتر حسابی برای نزدیک به یک قرن رابط بین فضای اجتماعی و سرمایه اجتماعی در میان فرهیختگان کشور وابسته به حوزه و دانشگاه است. از دیدگاه صاحب‌نظران و جامعه‌شناسان صاحب‌نام فضای اجتماعی، نخستین و واپسین واقعیت موجود هر جامعه است که متضمن شناخت دنیای اجتماعی در قالب روابط است.
فضای اجتماعی، تنها تجمع انسان‌ها نیست، بلکه توزیعی از منابع اعمال و آرایش مقام‌های اجتماعی و متفاوت است.
خود مقام‌های اجتماعی نیز تنها در تضاد با دیگر مقام‌ها وجود دارند.
معنای سخن فوق این است که فضای اجتماعی دارای ساختی سلسله مراتبی بر پایه تفاوت‌ها و تمایزهاست. جایی که در آن افراد یا گروه‌ها بر پایه نوع روابطشان با یکدیگر و بر پایه نوع تمایز و تفاوت و جایگاهی که در برابر هم دارند، موجودیت می‌یابند.
این فضا هم یک حوزه قدرت است که اراده خود را بر عاملان اجتماعی تحمیل میکند و هم یک حوزه منازعه هست که این عاملان درون آن به رویارویی با وسایل و اهداف متفاوت مشغولند و بر حسب موقعیت هر یک در ساختار حوزه قدرت سببی برای حفظ یا تغییر ساختار می‌توانند باشند.
همانند جریان میدان‌های مغناطیسی و فلوی مغناطیسی. فلوی مغناطیسی در یک جریان مغناطیسی می‌تواند آنچنان نیرویی ایجاد کند که چرخ‌های عظیم یک صنعت را به حرکت در آورد. در میدان اجتماعی نیز سرمایه‌های اجتماعی و مفاخری چون دکتر حسابی آن چنان تحرکی را به وجود آورده است که خود باوری، اعتماد به نفس، امید به زندگی و نشاط و شادی، ثمره انکارپذیر آن است.
دکتر حسابی زندگی‌ای دارد که مجموعه متنوعی از میدان‌های اجتماعی را نیابت میکند و سیره و روش و ارتباطات او میدان‌های مربوط به ذوق و سلیقه، تولید دانشگاهی و روشنفکری، خلاقیت هنری، آموزش و زبان را نه تنها در زمان حیات که 20 سال بعد از فوت نیز به حرکت در می‌آورد.
دوست ندارم برداشت و احساسم را در مفاهیم فوق با تحلیل رفتار شناسانه از دکتر حسابی ساده‌سازی کنم و در ظرفی به نام یادداشت مطبوعاتی فرصتی هم برای این کار نیست، ولی از آنها که با زندگی این شخصیت ماندگار آشنائی دارند انتظار دارم این مفاهیم را با دقت و چند بار مرور کنند. به عنوان موید گفته‌هایم شما را دعوت می‌کنم خبر رویداد بیستمین سال یاد دکتر حسابی که روز پنجشنبه 15 شهریور در تهران و تفرش برگزار شد را مرور کنید.
کافی است اشاره کنم در مراسم تهران که شخصا افتخار حضور داشتم شما شاهد سخنانی با چاشنی پررنگ خاطره و شرح معاشرت با دکتر حسابی و الگو گرفتن و درس آموختن از زندگی او توسط طیف گسترده‌ای از مقام‌های اجتماعی هستید که برخی از آنها را ذکر می‌کنم: حجت‌الاسلام دکتر احمدی فیلسوف و رئیس انتشارات سمت، دکتر غفوری‌فرد فعال سیاسی، دکتر خادم ورزشکار و عضو شورای شهر تهران، حسامی طنزپرداز کهنسال، چند شاعر، دکتر حیدری نماینده سابق مجلس و استاد دانشگاه، عزت الله انتظامی هنرمند صاحب نام کشور، مدیر جوان سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد و سردار ساجدی نیا رئیس پلیس تهران و چند استاد دانشگاه در رشته فیزیک و یک پزشک و...علاوه بر عناوین سخنرانان، محتوای کلام و گفتار و دغدغه آنها در زنده نگهداشتن مقام و یاد استاد حسابی را با هیچ ترازویی نخواهید توانست به کیل آوری، مگر با آنچه که گفتم یعنی نقشی که حسابی در رابطه با فضای اجتماعی و سرمایه اجتماعی ایفا کرده است.
دقتی که در کشف و یادآوری تمایزها و تفاوت ها داشت و تجلیلی که همگونی‌ها و همسانی ها و همسائی‌ها به عمل می‌آورد. این نوع نگرش است که فضای اجتماعی برای رشد به وجود می‌آورد، نیروی اجتماعی تحول‌آفرین خلق می کند و شکل گیری فضای اجتماعی هم افزا را سبب میشود.
توجه به چنین سیره و روشی درمان درد امروز جامعه ما است. در کتاب «استاد عشق» که چاپ بیست و ششم آن در بیستمین سال یاد پروفسور حسابی رونمایی شد میگوید: «پروفسور حسابی در بازگویی روزهای بازپسین از همه می‌گویند، از پدر و مادربزرگ، همسر و هرکس که در گذر زندگی دستی و آغوشی به مهربانی به سویشان گشوده‌اند...»
در فرجام سخن، از اینکه برخلاف میل ناچار شدم در این مجال، کلی و شاید با ابهام بنویسم، پوزش می‌طلبم. چرا که ذکر برخی مصادیق ممکن است باعث سوءتفاهم شود و سوءتفاهم مانع حرکت و تفاهم و نقض غرض است.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، وي «موزه علوم طبيعي ايران» را بنيان نهاد و بزرگترين اثر او، تأليف كتاب فلور مستقل ايران به نام «فلوردوليران» به زبان فرانسه است.
پروفسور پارسا بيش از ۶۰ سال از عمر خود را به تحقيق و تفحص درباره طبيعت ايران پرداخت و پنج سال پيش، در سن ۹۰ سالگي، در حالي كه هنوز به حرفهاش، سرزمينش و آثارش عشق ميورزيد، با طبيعت و هر آنچه داشت وداع كرد. پروفسور پارسا در فاصله سالهاي ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۹ شمسي نخستين فلور مستقل ايران را به نام فلور «دوليران» به زبان فرانسه تأليف كرد كه در ۵ جلد و بيش از ۷۰۰۰ صفحه از سوي وزارت فرهنگ آن زمان منتشر شد.
كار تأليف فلور ايران با امكانات آن زمان، كاري بسيار بزرگ و سخت بود، اما دكتر پارسا، آن را با صبر و حوصله و تحمل مشقتهاي بسيار به پايان رساند. تأليف اين فلور در حالي انجام شد كه فلور بسياري از كشورهاي ما را خارجيها مينوشتند. حتي پيش از آن نيز، اتريشيها وآلمانيها، فلور ايران را جمعآوري ميكردند
.گونههاي گياهي ايران، گاه از طريق تاجران اروپايي به اين كشورها منتقل ميشد و بعد، از موزههاي اين كشورها سر درميآورد و پروفسور پارسا در آن شرايط حس ميكرد كه بايد كاري كند.
شاگردان استاد معتقدند كه وي، زماني به تنهايي به اين كار پرداخت كه نه در دانشگاه تهران (تنها دانشگاه نوبنياد آن زمان) و نه در هيچ جاي ايران، هرباريوم، كتابخانه تخصصي، امكانات پژوهشي و همكاران علمي متخصص براي اين كار نبود.پروفسور پارسا براي انجام تحقيقات خود، بناچار از منابع و نوشتههاي گياهشناختي خارجي به ويژه «فلورا ارينتاليس بواسيه» و مجموعههاي گردآورنده دانشمندان و جهانگردان اروپايي بهره گرفت و براي اين كار، سالها تلاش كرد.وي به مطالعه و تحقيق منابع خارجي اكتفا نكرد بلكه به تنهايي و يا به كمك دانشجويان و همكاران ايراني خود، به گردآوري نمونههاي جديدي از فلور ايران پرداخت.
پروفسور پارسا در بررسيهاي خود در خارج و داخل كشور توانست، ترادف گياهشناختي بسياري از گونههاي گياهي را نشان دهد و از تكرار آن، جلوگيري كند. چرا كه نمونههاي گياهان ايران را گياهشناسان و پژوهشگران اروپايي در مدت حدود دو قرن و نيم از نواحي مختلف گردآورده و بيتوجه به كارهاي ديگران مستقلاً بررسي و نامگذاري كرده بودند و از اين رو نامهاي علمي مترادف بسياري در نوشتههاي گياه شناختي اروپاييان بود كه گمراه كننده بود.
«دكتر احمد قهرمان» استاد دانشگاه تهران و از شاگردان پروفسور پارسا در اين باره ميگويد: «اگر به عصري كه استاد پارسا كارهاي تحقيقاتي علمي و پايهاي را براي تأليف فلور در ايران شروع كرد، توجه كنيم، ميبينيم كه آغاز اين كار بزرگ با چه دشواريها و مشكلاتي روبهرو بود و نگارش آن تا چه اندازه به صبر، حوصله، پشتكار، خستگيناپذيري و تحمل نياز داشت. با توجه به وسعت كار و اين واقعيت كه فلورهاي كشورهاي همجوار ايران مثل تركيه و عراق را دانشمندان خارجي تدوين كردهاند، تأليف فلور ايران از كارهاي شاخص علمي در قرن ۱۹ ميلادي است.»
پروفسور پارسا براي انجام اين كار، تمامي گياهان و رستنيهاي ايران را جمعآوري و كدگذاري كرد و نخستين مرحله پژوهشي خود را پس از اخذ دكتراي گياهشناسي و بازگشت به ايران به جمعآوري نمونههاي گياهي زادگاهش «تفرش» اختصاص داد و پس از آن، نمونههاي ديگر نقاط ايران را نيز جمعآوري كرد. پروفسور «قدرتالله پارسا» از خويشاوندان و دوستان نزديك استاد ميگويد: «خوب به ياد دارم در سالهاي ۱۳۲۷ كه من، دوره دبيرستان را ميگذراندم، تابستانها ايشان به تفرش ميآمد و سرگرم نمونهبرداري و تحقيق از گياهان كوههاي آن منطقه ميشد و روزانه بيش از ده ساعت به نوشتن كتابهاي گياهشناسي به زبان فرانسه ميپرداخت و مرتباً نوشتههاي آماده شده را براي چاپ مجموعه كتاب «فلور ايران» به تهران و وزارت فرهنگ آن زمان ميفرستاد.»
وي، علاوه بر اين پژوهش به بررسي فلور كشورهاي ديگر نيز پرداخت و سپس نمونههاي منحصر به فردي از فلور ايران را ضمن تحقيقات خود، بررسي كرد كه بعدها در ۵ جلد متمم فلور مذكور شدند.
پروفسور پارسا در اواخر عمر خود مجدداً در فلور گياهي ايران تجديد نظر كرد و سپس نسخه جديدي از آن را با كمك «دكتر زينالعابدين ملكي» (يكي از شاگردان خود) تهيه و ترجمه كرد كه چاپ آن در ۱۱ جلد پيشبيني شده است و تاكنون جلد اول و دوم آن (به ترتيب در سال ۱۳۵۸ و ۱۳۶۳) از سوي وزارت فرهنگ و آموزش عالي به چاپ رسيده است.
پروفسور قدرتالله پارسا ميگويد: «فلورهاي تأليفي استاد از كارهاي عالي او در سطوح بينالمللي است كه زينتبخش تمام دانشگاههاي اروپايي و آمريكايي است. وقتي در سال ۱۳۵۰ در پاريس مشغول تحصيل بودم، به اتفاق پروفسور احمد پارسا به دانشكده علوم و موزه گياهان دانشگاه پاريس رفتيم و رئيس دانشكده از استاد بسيار استقبال و تجليل كرد و كتابهاي مفصل او را در كتابخانه آن دانشكده نشان داد و اظهار داشت كه اين كتابها از كاملترين و بهترين كتابهايي است كه استادان و دانشجويان به عنوان مرجع استفاده ميكنند.»
ساير تأليفات استاد پارسا داراي مقالات بسياري در مورد فلور ايران در مجلات بينالمللي به خصوص در نشريه علمي گياهشناسي «كيو» لندن است. از تأليفات استاد به زبان فارسي نيز ميتوان دو جلد كتاب گياهان شمال ايران (سال ۱۳۱۸، شركت چاپخانه ارژنگ تهران)، كتاب دارونامه (۱۳۲۵، انتشارات وزارت فرهنگ سابق)، كتاب اندامشناسي گياهان (سال ۱۳۳۱، انتشارات وزارت فرهنگ سابق)، ۳ جلد كتاب تيرهشناسي يا تاگزونومي گياهان آوندي (سال ۱۳۳۴، انتشارات دانشگاه تهران) و... را نام برد. موزه علوم طبيعي ايران از تأسيس تا فراموشي
پروفسور احمد پارسا ، پس از اخذ دكتراي گياهشناسي و علوم طبيعي در فرانسه، به ايران بازگشت. وي در سالهاي نخست مراجعت، به تنهايي و در سال ۱۳۱۶ كه در مقام استاد گياهشناسي دانشكده علوم و دانشسراي عالي دانشگاه تهران قرار گرفت، به اتفاق برخي شاگردان خود به گردآوري گياهان ايران پرداخت. در سال ۱۳۲۴ موزه علوم طبيعي را با بودجه وزارت فرهنگ آن زمان كه تأمين كننده بودجه دانشگاه تهران نيز بود،
در قسمتي از ساختمان بزرگ دبستان حكيم نظامي سابق (واقع در مقابل موزه ايران باستان) تأسيس كرد و گياهان گردآوري شده را به منظور تأسيس «هربيه ملي» به آن موزه انتقال داد و به اين ترتيب «هرباريوم موزه علوم طبيعي ايران» را بنيان نهاد. در سال ۱۳۳۳ وزارت فرهنگ به علت تفكيك بودجهاش از بودجه دانشگاه، بودجه اين موزه را قطع و نياز خود را به محل آن اعلام كرد و هرباريوم و اشياي موزه به ناچار به ساختمان دانشكده علوم دانشگاه تهران منتقل شد.
با مأموريت دكتر پارسا در سال ۱۳۳۵ به آمريكا، سرپرستي موزه به «دكتر علي زرگري» واگذار شد و سپس در همان سال، با تأسيس «مؤسسه مطالعات مناطق خشك» دردانشگاه تهران، گياهان اين موزه به اين مؤسسه منتقل شد كه متأسفانه از آن سنگها و فسيلها ديگر اطلاعي در دست نيست و به اين ترتيب، نام «هرباريوم موزه علوم طبيعي» از ميان رفت.
دكتر زرگري مسئوليت هرباريوم مؤسسه مطالعات مناطق خشك را تا سال ۱۳۴۰ به عهده داشت. با انحلال اين مؤسسه، گياهان هرباريوم آن به دانشسراي عالي انتقال يافت و پس از آن «دكتر گل گلاب» اين نمونهها را به دانشكده داروسازي انتقال داد.
«دكتر قهرمان» در اين باره ميگويد: «يادم ميآيد كه با دكتر شيباني رئيس وقت دانشگاه تهران رفتيم پيش ايشان و گفتيم كه اين نمونهها را پس بدهند ولي كارمندهايشان را به ما دادند و در حالي كه ما با تورم نيروي كار مواجه بوديم، گياهان هنوز همان جا بود. بعد از انقلاب هم، خيلي سعي كرديم كه آنها را پس بگيريم اما نشد.»به اين ترتيب «هر باريوم» پروفسور پارسا كه تقريباً حاوي همه گياهان مذكور در فلور ايران بود - از جمله، نزديك به ۲۵۰ گونه جديدي كه وي از ايران براي فلور دنيا تشخيص داده و به نام خود او بود و نمونه نخست آنها در مورد گياهشناسي «كيو» لندن هنوز به عنوان «تايپ» وجود دارد- در اين دست به دست شدنها از بين رفت. پروفسور احمد پارسا در نامهاي كه به دكتر احمد قهرمان (۱۰/۲/۱۳۷۳) نوشته، آورده است: «... من از سرنوشت موزه تاريخ طبيعي خودم بسيار ناراحتم. آن كلكسيون معظم زمينشناسي (فسيل و سنگ) و جانورشناسي و گياهشناسي چه شد؟ من از هر نمونه گياهان ايراني، يكي يا چند تا داشتم كه در «كيو» به دقت نامگذاري كرده بودم. گويا سرنوشت همه كلكسيونها را به دست و عهده چند نفر بياطلاع و مغرض داده بودند...»
پروفسور دكتر احمدپارسا دردوم خرداد سال ۱۳۷۶ در كاليفرنيا درگذشت.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
خبرگزاری فارس: آیین بزرگداشت پروفسور محمود حسابی پنجشنبه، 16 شهریور ماه برگزار میشود.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از بنیاد پروفسور سید محمود حسابی، بزرگداشت این دانشمند بزرگ ایرانی در دو بخش و ابتدا در منزل وی در شهر تهران (از ساعت 8 تا 10) و سپس در شهر تفرش و بر سر مزار این دانشمند ایرانی (از ساعت 17) پنجشنبه 16 شهریور برگزار میشود.
بر اساس این گزارش، سیدمحمود حسابی سال 1281 از والدینی تفرشی در شهر تهران به دنیا آمد. این خانواده بعد از چند سال به بیروت مهاجرت کردند و حسابی تحصیلات ابتدایی خود را در این شهر آغاز کرد.
وی از کودکی با مسایل دینی و ادبی آشنا شد، قرآن کریم و دیوان حافظ را حفظ کرد و بر بوستان و گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و منشآت قائم مقام مسلط شد.
«افعال فرانسه به فارسی»، «وندها و گهواژه‌های فارسی»، «چگونگی تاریخ ایران»، «کتابهای فیزیک دبیرستان» در سال 1318، کتابی در تفسیر امواج دوبر در شش رساله از سوی دانشگاه تهران، کتاب «دیدگانی فیزیک»، «قانون تاسیس دانشگاه»، «نام‌های ایرانی»، «واژه‌نامه تخصصی فیزیک» و رساله «نظریه ذرات بی‌نهایت گسترده» از آثاری هستند که از این فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش، بنیانگذار فیزیک دانشگاهی ایران بر جای مانده است.
وی در مجموع 21 کتاب و مقاله منتشر کرده که حوزه‌های مختلفی مانند فیزیک و ادبیات فارسی را پوشش می‌دهند.
پروفسور حسابی مدتها در بخش علمی بنیاد آموزشی دارالمعلمین عالی در رشته فیزیک و شیمی تدریس کرد. این انجمن در سال 1321 به دانشسرا تغییر نام یافت.
وی در تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران همکاری داشت و دانشکده فنی و دانشکده علوم این دانشگاه را بنیان گذاشت و سالها ریاست دانشکده علوم را عهده‌دار بود.
منزل استاد محمود حسابی در تهران، واقع در محله تجریش، چهار راه حسابی، اکنون به «موزه دکتر حسابی» تبدیل شده و در آن وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، نشان‌ها و تقدیرنامه‌ها و عکس‌های قدیمی وی به نمایش گذاشته شده‌اند.
پروفسور محمود حسابی، 12 شهریور ماه سال 1371 در شهر ژنو سوییس درگذشت و در شهر تفرش به خاک سپرده شد.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
درگذشت فیزیکدان شهیر دکتر «محمود حسابی» پدر فیزیک نوین ایران (1371 ش)
محمود حسابی در سال 1281 ش در تهران دیده به جهان گشود. پدرش سفیر کبیر ایران در بغداد بود که پس از مدتی بدون خانواده‌اش به ایران بازگشت و از آن پس، استاد با فقر و تنگدستی، تحصیلات خود را ادامه داد. وی اندیشمندی بود که تنها به یک رشته از علوم و فنون بسنده نکرد و از سن 17 سالگی موفق به اخذ مدارج عالی تحصیل گردید. از جمله این مدارک علمی می‌توان به کارشناسی ادبیات، علوم، مهندسی راه و ساختمان، معدن، برق، زیست‌شناسی و دکترای فیزیک اشاره کرد. او به زبان‌های رایج دنیا مانند عربی، انگلیسی، آلمانی و فرانسه، آشنایی کامل داشته و با زبان‌های سانسکریت، لاتین، یونانی، پهلوی، اَوِستا، ترکی و ایتالیایی و روسی نیز آشنا بود.
دکتر حسابی تنها شاگرد ایرانی آلبرت انیشتین بود. وی پایه‌گذار ده‌ها مرکز علمی، صنعتی، فرهنگی و خدماتی در کشور بود که عبارتند از: دانشسرای عالی، اولین ایستگاه هواشناسی، دانشکده فنی و دانشکده علوم دانشگاه تهران، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، انجمن موسیقی ایران و فرهنگستان زبان ایرانی و ... معروف‌ترین تئوری علمی دکتر حسابی، نگره بی‌نهایت بودن ذرات است که بالاترین نشان کشور فرانسه را برای ایشان به ارمغان آورد. پروفسور محمود حسابی سرانجام در دوازدهم شهریور 1371 ش در نود سالگی در بیمارستان دانشگاه ژنو بدرود حیات گفت. پیکر وی بر حَسَب وصیتش در تفرش به خاک سپرده شد.
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک وی از سلسله سادات تفرش و از شاگردان مقدس اردبیلی و مورد وثوق کامل ایشان بوده به حدی که مقدس اردبیلی به شاگردان خود گوشزد می‌کنند که پس از من برای حل مشکلات علمی خود در شرعیات به میرعلام تفرشی و در عقلیات به میر فیض الله عبدالقاهر حسینی تفرشی رجوع کنید در حال حاضر هم تمام علمای اعلام و فقهای عظام به قدر و منزلت علمی و مذهبی میر علام واقف می‌باشند . قرن یازدهم هجری واواخر دوران صفویه فراگیری علوم دینی را از دوران کودکی آغاز کرد. پس از گذراندن دروس مقدماتی، به نزدمقدس اردبیلی رفت و علوم نقلی و فقه را از او فرا گرفت. پس از مدتی، به تحصیل علوم عقلیات مشغول گردید. وی در زهد و تقوا به درجهای رسید که تمام علمای اعلام و فقهای عظام به قدر و منزلت علمی و مذهبی میر فضل الله واقف می‌باشند . ایشان مورد وثوق کامل مقدس اردبیلی بوده به حدی که به شاگردان خود گوشزد می‌کنند که پس از من برای حل مشکلات علمی خود در شرعیات به میرعلام تفرشی و در عقلیات به میر فیض الله عبدالقاهر حسینی تفرشی رجوع کنید میرفیض الله عبدالقاهر حسینی تفرشی در نجف درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد.زمان فوت آن به قرن یازدهم هجری واواخر دوران صفویه می‌رسد./س
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک عبدالعظیم قریب، فرزند میرزا علی سررشته‌دار در مرداد ۱۲۵۸ خورشیدی (رمضان ۱۲۹۶) در قریهٔ گرکان تفرش، از توابع آشتیان متولد شد. مقدمات زبان فارسی و عربی را در زادگاه خود آموخت. در نوجوانی در سال ۱۳۱۱ ه.ق به تهران آمد و نزد اساتید بزرگ آن روزگار به تحصیل و فراگیری زبان و ادبیات عرب، علم اصول، هیئت و نجوم پرداخت.
منطق و حکمت را در مدرسهٔ سپهسالار جدید نزد میرزا طاهر تنکابنی و زبان فرانسوی را در مدرسهٔ دارالفنون فراگرفت. میرزا عبدالعظیم خان قریب در سال ۱۳۱۷ ه.ق به استخدام وزارت معارف درآمد و در مدرسه علمیه که تنها آموزشگاه به شیوه جدید بود به تعلیم دانش‌آموزان مشغول گردید. از سال ۱۳۲۴ ه.ق تدریس در مدرسهٔ نظام را آغاز کرد و مدتها با وجود پیری مدرسهٔ نظام را ترک نکرد، و برخی از رجال بعدی ایران همچون کلنل محمدتقی پسیان از شاگردان او بودند. از سال ۱۳۲۰ قمری در مدرسهٔ دارالفنون و سپس در دارالمعلمین مرکزی (بعداً دانشسرای عالی) از نخستین دورهٔ تأسیس آن شروع به تدریس ادبیات فارسی کرد. استادان دارالمعلمین، کسانی چون ابوالحسن فروغی، شیخ مرتضی نجم‌آبادی و فاضل تونی نسبت به «جناب میرزا» احترام خاصی را رعایت می‌کردند. میرزا عبدالعظیم خان قریب همچنین در مدرسهٔ سیاسی و مدرسهٔ ایران و آلمان نیز تدریس می‌کرد، و ضمن آنکه درس فارسی می‌داد، در سر درس آموزگاران آلمانی حضور می‌یافت تا سبک نوین تدریس را از آنان فراگیرد و به کار ببرد. از سال ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۱ شمسی نیز پنج سال تعلیم محمدرضا شاه را به عهده داشت. هنگامی که دانشگاه تهران تأسیس شد، قریب از اولین کسانی بود که به مقام استادی دانشگاه برگزیده شد و در دانشکده ادبیات عهده‌دار تدریس زبان و دستور فارسی شد. این سمت را تا پایان عمر به عهده داشت. وی به عضویت فرهنگستان ایران نیز انتخاب شد و از اعضای برجسته این فرهنگستان به شمار می‌رفت. عبدالعظیم قریب در زبان و ادبیات فارسی و عربی تسلط بی‌مانندی داشت و حدود ۵۸ سال از عمرش را با عشق و علاقه صرف تدریس دستور زبان فارسی و تعلیم و تربیت فرهیختگان ایران کرد. زمانی که وی تدریس را آغاز نمود، در مدارس به زبان فارسی اهمیتی داده نمی‌شد و متون مناسب برای تدریس این زبان به محصلان در دسترس نبود و یا اصلا وجود نداشت. وی قواعد زبان فارسی با به سبک دستورهای فارسی زبان اروپایی تدوین کرد و دستور زبان فارسی را در چهار جلد تألیف کرد. وی منتخباتی از نظم و نثر اساتید زبان فارسی را به نام فرائدالادب تهیه کرد که سالها در مدارس تدریس می‌شد. قریب نخستین استادی بود که دستور زبان فارسی را در قالبی ساده و روشن تدوین کرد و تدریس آن را به صورت ماده مستقل در مدارس رواج داد. از دیگر فعالیت‌های فرهنگی قریب جمع‌آوری حدود هزار جلد کتب نفیس خطی بود که در کتابخانه بزرگ خود نگهداری می‌کرد. استاد عبدالعظیم قریب در سال ۱۳۲۶ طی جشنی از سوی دانشگاه تهران مورد تقدیر قرار گرفت و به پاس خدمات علمی و فرهنگی خود به دریافت نشان ویژه دانشگاه تهران نائل گردید و یکی از تالارهای دانشگاه نیز به نام وی نهاده شد. مرگ:وی که در سال های پس از بازنشستگی هنوز دردانشگاه تدریس می کرد ٬ به سبب زمین خوردن ٬ دچار شکستگی استخوان پای چپ شد و بستری گردید و بعد از عمل جراحی ٬ به سبب کِبَرِ سن و ناراحتی ناشی از شکستگی پا ٬ به رحمت ایزدی پیوست. عبدالعظیم قریب در سوم فروردین ۱۳۴۴ در تهران درگذشت. مزارش در جوار عبدالعظیم٬ در ایوان حرم مُشْرِف به صحن آیت الله کاشانی (صحن شاه سابق) ٬ واقع است؛ اما ٬ به سبب بسته شدن ایوان ٬ دسترسی به آن میسّر نیست. اکنون فرهنگستان زبان و ادب فارسی٬ برای قدردانی از خدمات فرهنگی او خانه قدیمش را در روستای گَرَکان بازسازی کرده و مرکز مطالعات دستور زبان فارسی قرارداده و مراسم افتتاح آن در ٢٠ آبان ١٣٧٨ برگزار شده است. خاندان:پدرش٬ میرزا علی ٬ سررشته دار مستوفی و از دانشمندان و اهل فضل زمان خود و پدربزرگش٬ میرزا یوسف مستوفی٬ وزیر شیخعلی میرزا پسر فتحعلی شاه بود و در قلمرو حکومت او به امور وزارت اشتغال داشت. مادرش٬ دختر میرزا اسماعیل مستوفی٬ زنی بود دارای تحصیلات که ٬ به گفته عبدالعظیم قریب٬ کارهای نوشتنی و خواندنی خویش را خود انجام می داد. جدّش حاج عبدالقریب بود که همه جناح های خاندان قریب از وی منشعب میشود. عبدالعظیم قریب پنج فرزند داشت: سه دختر و دو پسر. پسر بزرگ او ٬ مرحوم عباس قریب٬ پزشک متخصص رادیولوژی و چشم پزشکی ٬ سالها در بیمارستان بانک ملی خدمت کرد و در سال ۱۳۷۳ درگذشت. دختر مهتر او ٬ صدیقه قریب (همسر آقای معرفت ٬ صاحب کتاب خانه معرفت)٬ در سال ۱۳۷۵ درگذشت. دختر کهترش٬ مرحوم معصومه قریب٬ استاد گروه زبان شناسی همگانی دانشگاه تهران ٬ در سال ۱۳۷۴ درگذشت. پسر کهترش، یحیی قریب٬ استاد بازنشسته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران است. دختر دیگرش٬ زهرا قریب٬ همسر محمد قریب٬ بنیانگذار طب کودکان در ایران است که دارای دو پسر (حسین قریب، متخصص بیماری‌های عروق و داخلی و از پزشکان برجسته ایرانی که اکنون در مرکز پزشکی مایوکلینیک امریکا مشغول خدمت است؛ و محسن قریب، متخصص رادیولوژی) و دو دخترند. آثار :فرائدالادب در نظم و نثر منتخب (در ۶ جلد، چاپهای متعدد)،دستور زبان فارسی (در ۴ جلد)،قواعد فارسی در صرف و نحو،بدایه‌الادب (۱۳۲۴ ه .ق)،کتاب ا۱۳۲۴ در ۳ جلد (۱۳۴۶ ه .ق)،قرائت فارسی، در ۲ جلد (به دستور وزارت فرهنگ و با همکاری تنی چند ازدانشمندان) (۱۳۰۲)،بدیع (۱۳۰۲)،تصحیح و تحشیه کلیله و دمنه (۱۳۰۸)،تصحیح و تحشیه گلستان سعدی (۱۳۱۰)،تصحیح تاریخ برامکه (۱۳۱۳)،سخنان شیوا (۱۳۱۸)،منتخب کلیله و دمنه (۱۳۲۰)،تصحیح و تحشیه بوستان سعدی (۱۳۲۸) منابع : آرین پور، یحیی: از نیما تاروزگارما، تهران، انتشارات زوار، ۱۳۷۶/مرسلوند، حسن: زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، تهران، الهام، ۱۳۷۵-۱۳۶۹/مجله یغما، سال هجدهم، شماره ۱، فروردین /س
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک وی همچنین به عنوان مربی و معلم خط نستعلیق در کلاسهای انجمن خوشنویسان ایران از سال ۱۳۴۶ نیز فعالیت کرده‌است و از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان استان مرکزی است که از بدو تأسیس تا کنون، این همکاری ادامه داشته‌است.
وی شاگرد استادان سیدحسین میرخانی و سیدحسن میرخانی است. فتحعلی واشقانی در سال ۱۳۰۹ هجری خورشیدی در روستای واشقان از توابع فراهان اراک متولد شد. دراوان کودکی نخست به فراگیری قرآن و تحصیلات مکتبی و تمرین خوشنویسی پرداخت. اولین استادش در خط، میرزا ذبیح‌الله واشقانی بود که اولین سرمشق را بر لوح چوبی با عبارت «اول کارها به نام خدا» تعلیم کرد.
وی در سال ۱۳۳۵ به تهران مهاجرت کرد و در کلاس اساتید بزرگی همچون سیدحسین و سیدحسن میرخانی شرکت نمود و مراحل رشد در خوشنویسی را طی کرد. انجمن خوشنویسان ایران در سال ۱۳۴۳ او را به عنوان اولین مدرس خود انتخاب نمود و بسیاری از شاگردان ایشان هم‌اکنون در انجمن خوشنویسان ایران به عنوان مدرس فعالیت می‌کنند.او در سال ۱۳۵۹ به تشخیص اساتید سیدحسن و سیدحسین میرخانی٬ علی اکبر کاوه و ابراهیم بوذری به درجهٔ استادی رسید.
وی در سال ۱۳۶۷ به استناد آثار قلمی و نمایشگاه و فعالیت فرهنگی هنری که از وی به جا مانده بودگواهینامه درجه یک هنری که معادل مدرک دکتری است را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد. استاد ضمن برگزاری کلاس های آموزشی به تاسیس انجمن خوشنویسان در شهرهای اراک، تفرش، آشتیان، ساوه، مامونیه، دلیجان، محلات، خمین، شازند، کمیجان، خنج، اوز، گراش، لار، لامر و بستک اهتمام ورزید.
او در سال ۱۳۷۱ به‌عنوان نماینده ایران برای اشاعه هنر خوشنویسی به کشور یمن رفت و در سال ۱۳۷۵ نیز به همراه سایر استادان به کشور جمهوری آذربایجان سفر کرد.
وی در سال ۱۳۷۵از اکبر هاشمی رفسنجانی لوح تقدیر دریافت کرد. تاکنون کتابهای زیر به خط فتحعلی واشقانی به چاپ رسیده است: ترجمه فرآن مجید جلی قلم کلک مشکین آیت مهر دیوان حافظ مشق مشکین
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
به گزراش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک در هفت سالگي تحصيلات ابتدايي خود را در بيروت، با تنگدستي و مرارت هاي دور از وطن در مدرسه كشيش هاي فرانسوي آغاز كردند و همزمان، توسط مادر فداكار، متدين و فاضله خود (خانم گوهرشاد حسابي) ، تحت آموزش تعليمات مذهبي و ادبيات فارسي قرار گرفتند.
استاد، قرآن كريم را حفظ و به آن اعتقادي ژرف داشتند. ديوان حافظ را نيز از برداشته و به بوستان و گلستان سعدي، شاهنامه فردوسي، مثنوي مولوي، منشات قائم مقام اشراف كامل داشتند.
شروع تحصيلات متوسطه ايشان مصادف با آغاز جنگ جهاني اول و تعطيلي مدارس فرانسوي زبان بيروت بود. از اين رو، پس از دو سال تحصيل در منزل براي ادامه به كالج آمريكايي بيروت رفتند و در سن هفده سالگي ليسانس ادبيات، در سن نوزده سالگي، ليسانس بيولوژي و پس از آن مدرك مهندسي راه و ساختمان را اخذ نمودند. در آن زمان با نقشه كشي و راهسازي، به امرار معاش خانواده كمك مي كردند. استاد همچنين در رشته هاي پزشكي، رياضيات و ستاره شناسي به تحصيلات آكادميك پرداختند. شركت راهسازي فرانسوي كه استاد در آن مشغول به كار بودند, به پاس قدرداني از زحماتشان، ايشان را براي ادامه تحصيل به كشور فرانسه اعزام كرد و بدين ترتيب در سال1924 (م) به مدرسه عالي برق پاريس وارد و در سال 1925 (م) فارغ التحصيل شدند.
در 1303 پس از اخذ دانشنامه هاي ستاره شناسي و نجوم و زيست شناسي از دانشگاه امريكايي بيروت عازم فرانسه شد. در سال 1304 درجه ي مهندسي برق را از دانشكده ي برق ( اكول سوپريور دو الكتريسيته) و در 1305 مدرك تحصيلات معدن مدرسه ي عالي معدن پاريس را دريافت كرد. تحصيلات رسمي دكتر حسابي در سال 1306 با اخذ درجه ي دكتراي فيزيك از دانشگاه سوربن فرانسه خاتمه يافت.
او در مدت تحصيل خود زبان هاي عربي، انگليسي، فرانسه و آلماني را آموخته بود به طوري كه مي توانست از نوشته هاي علمي و فني آن ها به خوبي استفاده كند . در ضمن تحصيل رسمي در چند رشته ورزشي از جمله شنا موفقيت هايي كسب كرد.
بازگشت به ايران
در سال 1307 به سبب افزايش مدرسه هاي متوسطه و احتياج به معلم براي تدريس در آن ها ، دارالمعلمين عالي را تأسيس شد . دكتر حسابي در قسمت علمي اين مؤسسه در رشته ي فيزيك و شيمي به تدريس فيزيك پرداخت. دارالمعلمين عالي در سال 1321 به دانش سرا تغيير نام يافت و دكتر حسابي همچنان به تدريس در آن مؤسسه تربيتي مشغول بود.
در سال 1313 دانشگاه تهران را با همكاري جمعي از فرهنگ پروران تأسيس كرد و دانشكده فني را بنيان نهاد و مدت دو سال رياست دانشكده ي فني و تدريس در آن را برعهده داشت. پس از مدتي دانشكده علوم دانشگاه تهران را بنيان نهاد. رياست اين دانشكده از 1321 تا 1327 و از 1330 تا 1336 به عهده ايشان بود. از آغاز كار دانشكده علوم تدريس بعضي از درس هاي فيزيك را عهده دار بود تا آن كه شاگرداني كه خود تربيت كرده بود به مقام استادي رسيدند و ايشان فقط به تدريس اپتيك پرداختند.
همزمان با تحصيل در رشته معدن در راه آهن برقي فرانسه مشغول به كار گرديدند و پس از پايان تحصيل در اين رشته كار خود را در معادن آهن شمال فرانسه و معادن زغال سنگ ايالت "سار" آغاز كردند. سپس به دليل وجود روحيه علمي به تحصيل و تحقيق در دانشگاه سوربن در رشته فيزيك پرداختند و در سال 1927 (م) در سن بيست و پنج سالگي دانشنامه دكتراي فيزيك خود را با ارائه رساله اي تحت عنوان "حساسيت سلول هاي فتوالكتريك" با درجه عالي دريافت كردند. استاد با شعر و موسيقي سنتي ايران و موسيقي كلاسيك غرب به خوبي آشنايي داشتند وايشان در چند رشته ورزشي موفقيت هايي كسب نمودند كه از آن ميان مي توان به ديپلم نجات غريق در رشته شنا اشاره نمود.
پروفسور حسابي به دليل عشق به ميهن و با وجود امكان ادامه تحقيقات در خارج از كشور به ايران بازگشت و با ايمان و تعهد, به خدمتي خستگي ناپذير پرداخت تا جوانان ايراني را با علوم نوين آشنا سازد.
پايه گذاري علوم نوين و تاسيس دارالمعلمين و دانشسراي عالي دانشكده هاي فني و علوم دانشگاه تهران نگارش ده ها كتاب و جزوه و راه اندازي و پايه گذاري فيزيك و مهندسي نوين ايشان را به نام پدر علم فيزيك و مهندسي نوين ايران در كشور معروف كرد.
حدود هفتاد سال خدمت علمي ايشان در گسترش علوم روز و واژه گزيني علمي در برابر هجوم لغات خارجي و نيز پايه گذاري مراكز آموزشي پژوهشي تخصصي علمي و ... از جمله اقدامات ارزشمند استاد به شمار مي رود كه براي نمونه به مواردي اشاره مي كنيم:
_ اولين نقشه برداري فني و تخصصي كشور (راه بندرلنگه به بوشهر)
_ اولين راهسازي مدرن و علمي ايران (راه تهران به شمشك)
_ پايه گذاري اولين مدارس عشايري كشور
_ پايه گذاري دارالمعلمين عالي
_ پايه گذاري دانشسراي عالي
_ ساخت اولين راديو در كشور
_ راه اندازي اولين آنتن فرستنده در كشور
_ راه اندازي اولين مركز زلزله شناسي كشور
_ راه اندازي اولين رآكتور اتمي سازمان انرژي اتمي كشور
_ راه اندازي اولين دستگاه راديولوژي در ايران
_ تعيين ساعت ايران
_ پايه گذاري مركز عدسي سازي اپتيك كاربردي در دانشكده علوم دانشگاه تهران
_ پايه گذاري بخش آكوستيك در دانشگاه و اندازه گيري فواصل گام هاي موسيقي ايراني به روش علمي
آثار و خدمات
دكتر حسابي كه در يك خانواده با فرهنگ ايراني و مسلمان تربيت شده بود، با فرهنگ مغرب زمين نيز آشنا شد و توانست با شايستگي از امكانات موجود استفاده كند و خود را پرورش دهد و آن گاه توانايي هاي خود را در جهت سازندگي به كار گيرد. آثار و خدمات دكتر حسابي در عمر طولاني و مؤثرشان عبارت از تربيت مستقيم چند هزار مهندس، استاد و دبير فيزيك، پايه گذاري چند نهاد علمي و فني، تأليف و انتشار چندين كتاب و مقاله ي علمي.
سراسر زندگي دكتر محمود حسابي در جريان آموزش و پرورش كشور بود. او بيش از شصت سال به آموزش فيزيك اشتغال داشت. نكته سنجي ، واقع نگري ، ژرف نگري علمي و تعمق و تفكر علمي را در جامعه علمي ما پايه گذاري كرد. او به كار معلمي خود عشق مي ورزيد و هيچ گاه از جستجو و كاوش باز نمي ايستاد. دكتر حسابي در كلاس هاي خود فقط مفاهيم علمي را انتقال نمي داد بلكه كوشش مي كرد كه در دانشجويان عشق و علاقه به علم آموزي و كاوشگري به وجود آيد و مهارت هاي لازم را كسب نمايند./س
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
پروفسور سید محمود حسابی
پروفسور حسابی و مادرش
خبرگزاری هدهد شهرستان تفرش:
|
|||
|
به گزارش روز دوشنبه ایرنا از شبكه آموزش سیما،این مجموعه كه به عنوان گرانترین مجموعه علمی تلویزیونی تا سال 2006 شناخته شده است درباره سیاره مریخ ، انگیزه تحقیقات درباره آن و همچنین نتایج جذاب آخرین یافته ها در این زمینه است. از نكات جذاب این مجموعه كه ساعت 20 و 45 دقیقه پخش می شود می توان به حضور جیمز گاردین دانشمند برجسته نجوم در بخش هایی از این برنامه اشاره كرد.
** 'محمدعلی بهمنی' از شاعران مطرح كشور در برنامه زنده ' رادیو هفت' شبكه آموزش سیما حضور می یابد و از دنیای شعر و شاعری سخن می گوید. این گفت و گو در قالب مصاحبه در 6 قسمت آماده شده و هر شب قسمت هایی از این گفت و گو با اجرای منصور ضابطیان به روی آنتن می رود.
** مستند پرتره 'جغرافیاس عشق' ساخته منوچهر مشیری و منتخب اولین جشنواره هنری ایران 1404، امشب در برنامه 'شبهای مستند' از شبكه مستند سیما پخش و سپس با حضور كارشناسان نقد می شود. این مستند كه از مجموعه فرزانگان ایران است، روایتگر زندگی عباس سحاب ، پدر كارتوگرافی ایران در سال های آخر حیات است . در این مستند 23 دقیقه ای روایتی خطی از یك روز كامل از زندگی این استاد در خانه ، محل كار و سپس سفری كوتاه به زادگاهش تفرش ، به تصویر كشیده می شود.
** مجموعه مستند 'در ركاب نگین فیروزه ای' ساخته داریوش یاری در هفت قسمت سی دقیقه ای هر روز ساعت 17 از شبكه مستند سیما پخش می شود. این مجموعه قصد دارد تاثیر اجتماعی و فرهنگی حضور اماكن مقدس همچون مسجد، كتابخانه، مدارس علمیه را در شهرها بررسی كند ضمن آن كه این نقش را در شكل گیری بازارها و مكان های تاریخی و تفریحی مورد بررسی قرار خواهد داد.
** ' نشانه ' بخش جدیدی از برنامه ' هدهد آنلاین' است كه به بررسی و تاثیرگذاری رسانه بر فضای انتخابات نهم مجلس شورای اسلامی می پردازد. حمید رضا سیفی تهیه كننده برنامه' نشانه' گفت: این برنامه به بررسی و تاثیرگذاری یك رسانه برفضای انتخابات در بین شهروندان می پردازد كه مخاطب اصلی این برنامه قشر جوان جامعه است . این برنامه در 17 قسمت 20 دقیقه ای برای شبكه تهران تهیه و تولید شده كه تاكنون 2 قسمت آن ساعت16 از گروه اجتماعی بر روی آنتن رفته است.
**مجموعه طنز 'طلاق در وقت اضافه' از روز سه شنبه - 25 بهمن- از شبكه تهران بازپخش می شود. این مجموعه در زمان تولید 'پنهان و آشكار' نام داشت كه به دلیل مضمون و محتوای طنز تغییر نام داد. این سریال داستان اختلاف یك زوج را روایت می‌كند كه تلاش می‌كنند تا مناسبات تلخ زندگی‌شان را از دیگران پنهان كنند و در این میان موقعیت‌های طنز آمیزی بوجود می‌آید.
** 'ازدواج قسطی' عنوان برنامه روز سه شنبه برنامه 'چهل تكه' رادیو جوان است كه با حضور كارشناسان هزینه های سنگین ازدواج و پس لرزه های آن در زندگی زوجین را مورد بررسی قرار می دهد. این برنامه ساعت 12 و 30 دقیقه از رادیو جوان پخش می شود. |
.: Weblog Themes By Pichak :.
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: